حقوق بازنشستگان | حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی
شوک جدید دولت به حقوق بازنشستگان | تصمیم عجیب برای حقوق بازنشستگان همه را شوکه کرد
برخلاف حقوق و دستمزد کارمندان و کارگران شاغل که مشمول پرداخت قانون مالیاتهای مستقیم میشوند، در مورد حقوق بازنشستگان از هر صندوقی که باشند، شرایط قانونی متفاوت است.

حقوق بازنشستگان همواره یکی از پر صداترین مباحث مجلس بوده است. حقوق بازنشستگان در سال 1401 با افزایش چشمگیری روبرو شد. حقوق بازنشستگان امسال ده درصد افزایش داشته است و به 5 میلیون تومان رسید. با افزایش حقوق بازنشستگان بحث دریافت مالیات از حقوق بازنشستگان مطرح شد که اعتراض بازنشستگان را در پی داشت. در ادامه اخبار جدیدی از حقوق بازنشستگان را میخوانید.
این روزها که صحبت از قطعیت دولت برای افزایش حقوق بازنشستگان در میان است و گروههای مختلف بازنشستگان از تامین اجتماعی گرفته تا کشوری و لشگری منتظر صدور احکام جدید بانشستگی خود هستند، این پرسش ممکن است برای خیلیها به وجود بیاد که آیا از حقوق بازنشستگان نیز مالیات کسر میشود؟
پاسخ به این پرسش و سوالاتی از این دست «نَه» است، هنوز هیچ قانونی وجود ندارد که به موجب آن از مستمری بازنشستگان، مالیات کسر شود، اتفاقی که با توجه به نقل قول سال گذشته خبرآنلاین از رئیس سازمان امور مالیاتی ممکن است در آینده بیفتد و با تغییر مقررات، از مستمری بازنشستگان مالیات کسر شود. ولی تا این لحظه و دستکم تا پایان سال ۱۴۰۱ خبری از تغییر مقررات مالیاتی مربوط به حقوق بازنشستگان نیست.
اما چه چیزی باعث میشود که برخی تصور کنند که دولت از مستمری بازنشستگان مالیات کسر میکند؟
پاسخ این سوال شاید در اصطلاح رایجی باشد که عموم مردم از آن به جای مستمری بازنشستگی استفاده میکنند، لابد بارها شنیدهاند که هم مردم و هم مسئولان غالب اوقات در حرفهای خود از حقوق بازنشستگان به جای مستمر بازنشستگی استفاده میکند.
طبق قانون به حقوق دریافتی یعنی وجهی که کارمند یا کارگر بابت کار کردن نزد کارفرما بدست میآورد، مالیات تعلق میگیرد، میزان این مالیات براساس سقف معافیت مالیاتی که در بودجه سنواتی مشخص میشود از ۱۰ درصد مازاد حقوق دریافتی تا ۳۰ درصد متغییر است.
اما در مقابل مطابق شرایط مقرر در ماه ۹۱ قانون مالیاتهای مستقیم، حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و پایان خدمت و خسارت اخراج و بازخرید خدمت و وظیفه یا مستمری پرداختی به وراث و حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده از جمله مواردی هستند که به آنها مالیات تعلق نمیگیرد.
سیاوش غیبیپور، کارشناس امور مالیاتی نیز در گفتگو با تجارتنیوز راجع به این مسئله اینطور توضیح میدهد: در قانون کنونی مالیاتهای مستقیم، مستمری بازنشستگی معاف از مالیات است.
این صحبت نشان میدهد که برخلاف کارگران و کارمندان شاغلی که پیش از دریافت حقوق و دستمزد مالیاتشان توسط کارفرما کسر و به حساب دولت واریز میشود، در هیچ کدام از صندوقهای بازنشستگی از مستمری بازنشستگان وجهی تحت عنوان مالیات کسر نمیشود.
غیبیپور در ادامه میگوید: هرچند مستمری بازنشستگی حکم منبع درآمد را دارد اما در قانون کنونی اینطور تفسیر شده است که مستمری بازنشستگی، درآمدی تلقی نشود که مشمول مالیات باشد، مادامی که این قانون برقرار باشد از هیچ بازنشستهای بابت مالیات مستمری، مبلغی کسر نخواهد شد.
وی در عین حال تاکید میکند: اما چنانچه شخص بازنشسته در چارچوب مقررات مربوط به منع اشتغال بازنشستگان، به عنوان مشاور، پیمانکار، انجام کار حجمی یا تدریس و آموزش در سازمانی مشغول به کار شود، بابت درآمد جدید باید مالیات بپردازد.
این کارشناس امور مالیاتی در عین حال یادآور شد که برابر مقررات کنونی، تمامی پرداختیهای بیمههای عمر و زندگی نیز از گروه درآمدهای مشمول مالیات خارج هستند و دولت از دریافت کنندگان این مبالغ نیز مانند حقوق بازنشستگان مالیات کسر نمیکند.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی اعلام کرد: از همین هفته بحث اصلاح ۳۸ درصد حقوق به اضافه ۵۵۰ هزار تومان در احکام جدید بازنشستگان سایر سطوح لحاظ خواهد شد و پرداخت حقوق شهریور هم با احکام جدید خواهد بود.
هفته گذشته در همین رابطه، میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تامیناجتماعی درباره افزایش حقوق بازنشستگان و مستمریبگیران تامین اجتماعی گفت: افزایش ٣٨ درصدی سایر سطوح بههمراه عدد ثابت تصویب شده و همچنین افزایش ۵٧ درصدی حداقلبگیران در این دولت نقش مهمی در معیشت این جمعیت داشته و احکام جدید از شهریور ماه اعمال خواهد شد.
وی افزود: این افزایش حقوق از تعهدات سازمان بوده و ماقبل شهریورماه نیز پرداخت میشود. به عبارت دیگر، این افزایش در پرداختیها از اول فروردین ماه ١۴٠١، محاسبه و در اسرع وقت با دریافت سهام دولت پرداخت میشود.
محمدهادی زاهدیوفا، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز تاکید دارد، با بررسیهای انجام شده و تامین منابع مالی حقوق بازنشستگان و مستمریبگیران سایر سطوح طبق سقف شورای عالی کار اصلاح خواهد شد.
اما درباره افزایش حقوق بازنشستگان، علی اکبر عیوضی، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تهران اعلام کرد: طبق اخبار دریافتی ما در کانون، احکام جدید بازنشستگان کارگری صادر شده است.
او افزود: بازنشستگان میتوانند در دو سه روز آینده این احکام را روی سامانه مربوطه ببینند و آنها را دریافت کنند.
عیوضی در مورد فیشهای حقوقی شهریور تصریح کرد: فیشهای حقوقی نیز به زودی براساس احکام جدید بازنشستگان صادر خواهد شد؛ طبق اطلاعات ما همه این کارها در هفته جاری انجام میشود.
این عضو کانون بازنشستگان در ارتباط با پرداخت مستمری شهریور مستمریبگیران سازمان تامین اجتماعی عنوان کرد: پرداخت مستمری شهریور براساس احکام و فیش حقوقی جدید، از بیستم شهریور آغاز میشود؛ پرداخت مستمریها مثل همیشه براساس حروف الفبا است و از روز بیستم به امید خدا کلید میخورد.
در روزهای پایانی هفته گذشته، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی از صدور احکام بازنشستگان سایر سطوح در روزهای آینده خبر داد. علی اکبر عیوضی (عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان تهران) در این رابطه میگوید: طبق اخبار دریافتی ما در کانون، احکام جدید بازنشستگان کارگری صادر شده است.
او اضافه میکند: بازنشستگان میتوانند در دو سه روز آینده این احکام را روی سامانه مربوطه ببینند و آنها را دریافت کنند.
عیوضی در مورد فیشهای حقوقی شهریور گفت: فیشهای حقوقی نیز به زودی براساس احکام جدید بازنشستگان صادر خواهد شد؛ طبق اطلاعات ما همهی این کارها در هفتهی جاری انجام میشود.
این عضو کانون بازنشستگان در ارتباط با پرداخت مستمری شهریور مستمریبگیران سازمان تامین اجتماعی گفت: پرداخت مستمری شهریور براساس احکام و فیش حقوقی جدید، از بیستم شهریور آغاز میشود؛ پرداخت مستمریها مثل همیشه براساس حروف الفبا است و از روز بیستم به امید خدا کلید میخورد.
هنوز اطلاعاتی در ارتباط با زمان پرداخت معوقات بازنشستگان که مربوط به مابهالتفاوت پنج ماه اول سال است، بیرون نیامده این در حالیست که مدیرعامل سازمان وعده داد این اتفاق به زودی میافتد و بازنشستگان نگران پرداخت معوقات خود نباشند.
میرهاشم موسوی (مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی) در گفتگو با شبکه یک سیما در ارتباط با افزایش حقوق بازنشستگان کارگری گفت: خوشحالیم که این مسیر به موفقیت رسید؛ از رئیس جمهور که در این رابطه حمایت کردند و شخصاً به موضوع ورود کردند، تشکر میکنم؛ خوشبختانه با اختیاراتی که به وزرای عضو هیات امنای سازمان تامین اجتماعی داده شد، اتفاق مثبتی افتاد و برای سایر سطوح ۳۸ درصد به اضافه ۵۱۵ هزار تومان تصویب شد و در نهایت مطالبات بازنشستگان پاسخ داده شد.
افزایش حقوق بازنشستگان
موسوی افزود: این درصد افزایش هم برای حداقل بگیران و هم برای سایر سطوح بیسابقه است؛ گرچه در این شرایط اقتصادی، ممکن است همه مشکلات معیشت را پوشش ندهد اما اتفاق در خور توجه و کمنظیری بود. در شهریورماه، احکام این عزیزان صادر میشود و پرداخت این ماه براساس احکام جدید خواهد بود.
به گفته وی، کارهای فنی صدور حکم انجام شده و بازنشستگان در چند روز آینده میتوانند احکام جدید را در سامانه ببینند.
مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در ارتباط با معوقات بازنشستگان توضیح داد: مابهالتفاوت از اول فروردین ۱۴۰۱ پرداخت میشود؛ در مورد زمان و شرایط پرداخت با کانون بازنشستگان صحبت میکنیم؛ پرداخت مابهالتفاوت جزو تعهدات ماست، بازنشستگان نگران نباشند حتماً انجام خواهد شد.
موسوی در پاسخ به اینکه زمان دقیق پرداخت، چه زمانیست؛ گفت: تلاش میکنیم از طریق سهامی که از دولت میگیریم بابت ۹۰ هزار میلیارد تومان بدهی، پرداخت مطالبات بازنشستگان را انجام دهیم؛ این سهام غیرنقدیست و باید به نقدینگی تبدیل شود تا بتوانیم پرداختها را صورت دهیم؛ در این زمینه مدلهایی هم پیشبینی شده، عزیزان نگران نباشند؛ در اسرع وقت پرداخت معوقات آغاز میشود؛ ما میدانیم در این شرایط اقتصادی باید سریع بازنشستگان را به حقوق خودشان برسانند.
افزایش ده درصدی حقوق بازنشستگان
به نقل از مهر ، رسول چراغ سحر بعدازظهر چهارشنبه در جمع خبرنگاران افزود: این میزان برای تمام افراد تا سقف دریافتی ۱۰ میلیون تومان اجرایی میشود.
وی بیان داشت: بر اساس احکام قانون بودجه در خصوص صندوقهای بازنشستگی مبنی بر رشد ۱۰ درصدی حقوق این دسته و در راستای هماهنگ سازی پرداخت حقوق این گروه، برای مشمولینی که دریافتی بیشتر از حداقل حقوق و دستمزد را دارند، افزایش ده درصدی اعمال شده است.
چراغ سحر تصریح کرد: با توجه به مصوبات شورای عالی کار در اسفندماه سال ۱۴۰۰، حداقل حقوق و دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۱ مبلغ پنج میلیون و ۵۸۰ هزار تومان بود.
نحوه پرداخت مابه التفاوت افزایش حقوق بازنشستگان
با آغاز شهریورماه، واریز حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی پایان یافت و طبق توافق قبلی دولت با بازنشستگان و مجلس قرار است از این ماه حقوق بازنشستگان غیر حداقلی بگیر این سازمان افزایش یابد.
از نظر قانونی این افزایش حقوق مستلزم مصوبه جدید هیات دولت است که به نظر میرسد با واگذاری مسئولیت به سازمان تامین اجتماعی این مسئله برطرف شده باشد.
از طرف دیگر به موجب این مصوبه جدید باید ابتدا احکام بازنشستگی جدیدی برای مستمری بگیران غیر حداقلی بگیر صادر شود تا بتوان براساس آن مستمریهای جدید را پرداخت کرد.
در حال حاضر احکام بازنشستگی بر اساس مصوبه قبلی است که باعث بروز اختلاف میان بازنشستگان تامین اجتماعی و دولت شد.
به گفته سرپرست وزارت رفاه، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی و همچنین کانونهای صنفی بازنشستگان تامین اجتماعی قرار است در شهریورماه احکام قبلی براساس مصوبه شورای عالی کار اصلاح شود.
مطابق این اظهارات انتظار میرود که از هفته آینده برای یک میلیون و ششصد هزار بازنشسته غیر حداقلی بگیر احکام جدید صادر شود، این یعنی مستمری این گروه از ابتدای سال به میزان ۳۸ درصد به علاوه رقم ثابت ۵۱۵ هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد.
با این وصف شهریورماه سال ۱۴۰۱ نخستین ماهی خواهد بود که افزایش حقوق بازنشستگان معترض به صورت کامل اجرا میشود.
در عین حال بابت پنج ماه سپری شده از سال جاری نیز مابه التفاوتی به بازنشستگان تعلق خواهد گرفت که انتظار میرود پرداخت ماهانه آن از مهر ماه آغاز و تا بهمن ماه ادامه پیدا کند.
در خصوص بازنشستگان حداقلی بگیر نیز چون هیات دولت از همان ابتدا مبنی افزایش مستمری را مصوبه شورای عالی کار قرار داد و به تکلیف تعیین شده در ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی عمل کرد، تغییری در احکام بازنشستگی اتفاق نخواهد افتاد.
به بیان دیگر این گروه از بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی همچنان براساس همان احکام قبلی حقوق بازنشستگی خود را دریافت خواهند کرد.
افزایش حقوق شهریور ماه بازنشستگان
رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: هنوز مسئله افزایش حقوق شاغلان و بازنشستگان لشگری و کشوری قطعی نشده، اما در شهریورماه تصمیم گیری درباره آن نهایی میشود.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اینکه دولت را با وضعیتی زیر صفر تحویل گرفتیم، گفت: مسئله افزایش حقوق شاغلان و بازنشستگان لشگری و کشوری هنوز قطعی نشده و به شهریورماه نمیرسد.
به نقل از ایسنا، مسعود میرکاظمی در نشست خبری امروز به مناسبت هفته دولت، با اشاره به اینکه شرط افزایش حقوق شاغلان و بازنشستگان تامین منابع مالی آن است، اظهار کرد: در حال حاضر ۹۵ درصد از صندوقهای کشوری و لشگری حقوق خود را از دولت دریافت میکنند؛ یعنی اگر فردی امروز در دولت بازنشسته شود، نه تنها باید پاداش خود را دریافت کند بلکه به صندوقهای کشوری مراجعه کرده و حقوقش را هم باید پرداخت کنیم.
وی ادامه داد: بنابراین اگر با افزایش بیش از ۱۰ درصد حقوق مخالف بودم، به همین دلیل بود که نباید پایه پولی افزایش پیدا میکرد اما با اتفاقاتی که در افزایش نرخهای جهانی و نهایتا رشد قیمتها افتاد، باید مابهالتفاوت را به آنها پرداخت میکردیم. بر این اساس مسئله افزایش حقوق شاغلان و بازنشستههای لشگری و کشوری در حال بررسی است و باید در وهله نخست بتوانیم منابع موثقی برای این اضافه پرداختها داشته باشیم.
وی افزود: با توجه به اینکه هنوز مسئله افزایش حقوق شاغلان و بازنشستگان لشگری و کشوری قطعی نشده نمیتوان در مورد جزئیات آن صحبت کرد اما در ماه جاری یعنی شهریورماه تصمیم گیری درباره آن نهایی میشود و از آن به بعد اگر منابعش مشخص شود، میتوان آن را اجرا کرد.
البته به عنوان مثال با توجه به طرح افزایش جمعیت میتوان اینگونه سیاست گذاری کرد که در افزایش حقوقها و ضرایب آن عائلهمندی و فرزند را هم در نظر گرفت اما این طرح بعید است به شهریور ماه برسد.
میرکاظمی در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره اینکه منابع مالی افزایش حقوقها را از کجا تامین خواهید کرد و ساز و کار آن چگونه است؟ گفت: معتقدیم که در ۴۰ سال گذشته سیکل معیوبی در افزایش حقوق و دستمزد وجود داشت که باعث افزایش پایه پولی و تورم و ایجاد کسری در بودجه میشد.
بنابراین این سیکل معیوب را باید در جایی متوقف میکردیم و حالا نیز باید تحمل کنیم تا اصلاح شود.
چراکه بخش عمده مصارف کشور را حقوقها تشکیل میدهد. البته در هشت سال دولت گذشته جهش بسیار زیاد و غیرطبیعی در افزایش هزینهها اتفاق افتاد؛ به گونهای که در سال ۱۳۹۲ کل مصارف کشور ۸۹ هزار میلیارد تومان بود که در پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۰۰۷ هزار میلیارد تومان رسید.
به گفته وی، از سوی دیگر بخشی از افزایش قیمتها به دلیل فشارهای هزینهای از جمله هزینههای وارداتی ناشی از افزایش قیمتها اتفاق افتاد و همچنین نرخ تبدیل در حقوق ورودی کالاهای مختلف دیگر بر اساس ارز دولتی نبود بلکه به صورت نیمایی محاسبه میشد و با توجه به افزایش ۵۷ درصدی دستمزد که با هدف حمایت از کارگران اتفاق افتاد، قیمتها افزایش پیدا کرد چراکه هزینههای کارفرمایان و تولیدکنندگان بیشتر شد و نهایتا سبب افزایش قیمتها شد.
بنابراین وقتی ارز ترجیحی را از اول زنجیره به پایان زنجیره یعنی مردم منتقل میکنیم یعنی آثار تورمی آن را پذیرفتهایم.
وی با بیان اینکه تا پایان امسال باید ۱۸۰ همت اصل و سود اوراق را پرداخت و تسویه کنیم، گفت: اگر این حجم از تعهدات مالی نبود میتوانستیم این منابع را به برخی کارها مانند طرحهای توسعهای و عمرانی استانها و برخی پروژهها در راستای اشتغالزایی اختصاص داد.
البته دولت مابه التفاوت آن را پرداخت میکند یعنی اصل سود اوراق را ۱۸۰ همت خریداری میکند و به بانکها ۱۰۳ همت میفروشد که این میتواند تنفسی برای بانکها ایجاد کند و آنها را از زیر بار فشاری که قرار داشتند خارج کند.