چرا مردم از افزایش قیمت بنزین ترس دارند؟ | دولت از چه زمانی قیمت بنزین را بالا می برد

پایگاه خبری تحلیلی گشتنی نیوز :

بعد از گران کردن قیمت بنزین در سال 98 و طرح سهمیه بندی قیمت بنزین اکنون دوباره بحث بر سر گران کردن قیمت بنزین است. گران کردن قیمت بنزین هربار با واکنش های زیادی همراه بوده است. در ادامه جزئیات جدید در مورد قیمت بنزین را می خوانید. 

 فرآیند آزادسازی قیمت‌ها در آخرین مرحله شامل حال دارو شد و بسیاری بر این گمان هستند که بنزین نیز دیر یا زود آزاد خواهد شد و به احتمال زیاد از اوایل سال آینده این تصمیم دولت نیز اجرایی خواهد شد. اگر دولت بخواهد واقعا قیمت بنزین را آزاد کند باید هر لیتر به حول و حوش ۸ هزار تومان افزایش یابد در حالی که میانگین حداقل درآمد هر فرد زیر ۲۰۰ دلار است. در اروپا قیمت هر لیتر بنزین حدود ۱ یورو و ۳۰ سنت است، اما میانگین حداقل درآمد هر فرد آلمانی به عنوان مثال حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو در ماه است.

به نقل از انتخاب، فرآیند آزادسازی قیمت‌ها در آخرین مرحله شامل حال دارو شد و بسیاری بر این گمان هستند که بنزین نیز دیر یا زود آزاد خواهد شد و به احتمال زیاد از اوایل سال آینده این تصمیم دولت نیز اجرایی خواهد شد.

مصرف بنزین در کشور

میزان تولید روزانه بنزین حدود ۱۰۰ میلیون لیتر در روز است و این در حالیست که میانگین مصرف سوخت در سال جاری ۹۶ میلیون لیتر روز است. البته در ماه‌های اسفند سال گذشته و فروردین امسال میانگین مصرف بنزین حتی تا ۱۳۰ میلیون لیتر در روز نیز پیش رفت.

 

yektanet.com

آبان ماه سال ۱۳۹۸ بود که دولت قیمت بنزین را افزایش داد یعنی قیمت هر لیتر یارانه‌ای به ۱۵۰۰ تومان و هر لیتر آزاد به ۳۰۰۰ تومان افزایش یافت. اجرای این طرح برای مدتی میزان مصرف بنزین در کشور را کاهش داد و از روزانه ۹۰ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۸ به روزانه ۷۵ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۹ رسید. اما روند صعودی مصرف بنزین دوباره از همین سال آغاز شد و اکنون مصرف روزانه به نزدیکی ۱۰۰ میلیون لیتر در روز رسیده است و کارشناسان می‌گویند اگر همین روند ادامه پیدا کند ایران سال آینده واردکننده بنزین خواهد بود.

طبق آمار میانگین مصرف سوخت خودروهای داخلی سه برابر میانگین استاندارد جهانی است. خودروهای داخلی روزانه ۲۵ میلیون لیتر بیش از میانگین مصرف جهانی می‌سوزانند و اگر قیمت لیتر بنزین را معادل میانگین نرخ جهانی یک دلار در نظر بگیریم خودروهای داخلی سالانه ۱۱ میلیارد دلار مازاد بر میانگین مصرف جهانی سوخت مصرف می‌کنند.

از طرفی گفته می‌شود روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود. به این ترتیب میزان هدر رفت بنزین حدود ۴۰ میلیون لیتر در روز است و اگر قیمت بنزین در ایران را ۲۰ هزار تومان در نظر بگیریم روزانه ۸۰۰ میلیارد تومان معادل ماهانه ۲۴ هزار میلیارد تومان از منابع کشور دود می‌شود و به هوا می‌رود. اگر بنزین را با نرخ جهانی حدود ۱ دلار و ۳۰ سنت در نظر بگیریم این رقم به حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این یعنی معادل پرداخت ۲۵ میلیون تومان یارانه در سال به یک خانوار چهار نفره.

مصرف بنزین در سال ۱۳۷۰ روزانه حدود ۲۵ میلیون لیتر بود و ۱۵ سال بعد یعنی در سال ۱۳۸۵ به ۷۵ میلیون لیتر رسید یعنی رشد ۲۰۰ درصدی.

پیشنهاد ویژه خرید مایع لباسشویی Deep Clean پرسیل ۲.۷ کیلوگرمی از اسنپ...

پیشنهاد ویژه خرید مایع لباسشویی Deep Clean پرسیل ۲.۷ کیلوگرمی از اسنپ...

پیشنهاد امروز

yektanet-logo-sign

یارانه پنهان

دولت مصارفی دارد تحت عنوان یارانه پنهان، یعنی یارانه‌ای که برای فروش ارزان سوخت در نظر می‌گیرد که در بودجه عمومی دولت قرار ندارد. رقم این یارانه برای سال ۱۴۰۰ رقم حیرت انگیز ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است!! بلکه درست شنیدید: ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان. فقط این یارانه از کل مصارف مربوط به بودجه عمومی و تبصره ۱۴ نیز بیشتر است. کل مصارف بودجه عمومی که شامل پرداخت‌های جاری، هزینه‌های عمرانی و بازپرداخت‌ها وام‌ها و قرض‌هاست رقمی حدود ۹۵۰ هزار میلیارد تومان است. رقم بودجه تبصره ۱۴ که شامل پرداختی دولت برای رفع محرومیت‌هاست حدود ۲۵۵ هزار میلیارد تومان می‌شود که جمع این دو معادل ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان است که باز هم از یارانه پنهان سوخت کمتر است.

از این ۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان فقط سهم بنزین است تا بنزین با قیمت ارزان به مصرف‌کنندگان برسد. اگر قیمت حامل‌های انرژی واقعی شود و جمعیت ایران را مثلا ۸۰ میلیون نفر در نظر بگیریم سالانه رقمی بالغ بر ۱۶ میلیون و ۲۵۰ هزار تومان (۱۳۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پینهان سوخت، تقسیم بر ۸۰ میلیون نفر) فقط از بخش سوخت به هر نفر می‌توان یارانه داد. یعنی یک خانوار چهار نفره می‌تواند سالی ۶۵ میلیون تومان دریافت کند.

قیمت بنزین بعد از آزادسازی چقدرست؟

حال پرسش این است که قیمت بنزین بعد از آزادسازی چقدر خواهد بود؟

طبق آمار در حال حاضر قیمت هر لیتر بنزین در کشورهای حوزه خلیج فارس بین ۱۴ هزار تومان تا ۱۷ هزار تومان متفاوت است که تقریبا اطراف ۵۰ سنت نوسان می‌کند. هر لیتر بنزین در کشور کویت حدود ۱۰ هزار تومان، در عراق حدود ۱۴ هزار تومان، در قطر حدود ۱۶ هزار تومان و در عربستان حدود ۱۷ هزار تومان است.

اگر نرخ ۱۵۰۰ تومان یارانه‌ای و ۳۰۰۰ تومان آزاد را در نظر بگیریم تنها دو کشور ونزوئلا و لیبی قیمت بنزین کمتری از ایران دارند و این در حالیسیت که قیمت هر لیتر بنزین صادراتی ایران تقریبا نزدیک به نرخ کشور کویت است.

طبق آمار گمرک ایران، ایران در یک ماهه اول سال ۱۴۰۱ حدود ۸۶ هزار تن بنزین به ارزش ۳۲ میلیون دلار صادر کرده که این رقم به معنای هر لیتر ۲۷٫۵ سنت است یعنی حول و حوش ۸ هزار تومان که در واقع کمترین رقم بنزین در بین کشورهای حوزه خلیج فارس است. اگر ما نرخ پایه ۸ هزار تومان را برای هر لیتر در نظر بگیریم دولت به ازای هر لیتر بنزین آزاد حدود ۵ هزار تومان و به ازای هر لیتر بنزین یارانه‌های حدود ۶۵۰۰ تومان یارانه می‌دهد.

بنابراین اگر دولت بخواهد واقعا قیمت بنزین را آزاد کند باید هر لیتر به حول و حوش ۸ هزار تومان افزایش یابد در حالی که میانگین حداقل درآمد هر فرد زیر ۲۰۰ دلار است. در اروپا قیمت هر لیتر بنزین حدود ۱ یورو و ۳۰ سنت است اما میانگین حداقل درآمد هر فرد آلمانی به عنوان مثال حدود ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ یورو در ماه است.

اخباری در رسانه‌ها منتشر شده که روی بنزین لیتری حول و حوش ۲۰ هزار تومان گمانه‌زنی می‌کنند. در حالی که ایران هر لیتر بنزین صادراتی خود را به قیمت ۸ هزار تومان به فروش می‌رساند چگونه ممکن است که بخواهد هر لیتر بنزین را با نرخ حدود ۹۰ سنت در بازار داخل تعیین کند. هنوز معلوم نیست که نحوه محاسبه هر لیتر بنزین بعد از آزادسازی قیمت آن چقدر است؟ آیا قیمت فوب خلیج فارس محاسبه می‌شود؟ یا قیمت بنزین صادراتی ایران؟ یا اینکه افزایش قیمت بنزین بر اساس بهای تمام شده تولید در داخل کشور است؟ به همین دلیل باید منتظر تصمیم‌گیری دولت در این باره بود.

 خبر مهم درباره قیمت بنزین چیست؟

به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سبحانیان گفت: توجه به رشد مذکور و همچنین دستور رئیس جمهور مبنی بر عدم افزایش قیمت بنزین  امسال ، سیاست دولت استفاده از ابزار‌های مهمی همچون گازسوز کردن خودرو‌ها جهت کنترل مصرف و عدم نیاز به واردات بوده است.

همچنین لازم است  بودجه مورد نیاز برای این مهم، در ردیف (۶) بخش مصارف جدول تبصره (۱۴) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۱، معادل ۳.۷ هزار میلیارد ریال برای اجرای ایمن سازی و هوشمند سازی جایگاه‌های سی ان جی در نظر گرفته شده و همچنین در ردیف (۱۰) بخش مصارف جدول تبصره (۱۴)، ۲۰ هزار میلیارد ریال جهت ایجاد جایگاه‌های عرصه گاز مایع و استانداردسازی خودرو‌ها دیده شده است.

به گفته معاونت سیاستگذاری اقتصادی همچنین درباره طرحی که به صورت آزمایشی در جزایر کیش و قشم انجام شده نیز اعلام کرد که این طرح بعد از پنج ماه جهت بررسی و در صورت لزوم انجام اصلاحات یا توسعه متوقف شد و هنوز تصمیماتی در این رابطه اتخاذ نشده است.

در مجموع برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین برای امسال  وجود ندارد و هرگونه طرح اصلاح قیمتی در قالب قانون بودجه سال آینده  تعیین تکلیف خواهد شد.

پیش از این روزنامه مردم سالاری در گزارشی با عنوان «گرانی بنزین شاید سال دیگر» در تاریخ ۴ مرداد ماه گمانه‌زنی‌هایی درباره گرانی بنزین کرده و وعده دولت درباره عدم افزایش قیمت بنزین را زیر سوال برده بود، این در حالی است که علی‌رغم افزایش مصرف بنزین در ۴ ماهه نخست امسال، دولت در سیاست عدم تغییر قیمت بنزین در امسال ، تغییری نداده است.

بر اساس اعلام گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، میانگین مصرف روزانه بنزین کشور در چهار ماهه نخست سال جاری با رشد حدود ۱۴ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به حدود ۱۰۰ میلیون و ۹۰۰ هزار لیتر رسیده است.

 بنزین دوباره ۱۰۰۰ تومان می‌شود؟

به نقل خبر فوری، همان‌طور که ملاحظه می‌شود به دلیل آنکه قیمت بنزین در این مدت ثابت بوده است، قیمت حقیقی بنزین آزاد ارزانتر شده است تا به ۱۱۱۷ تومان در تیر ۱۴۰۱ (به قیمت آبان ۹۸) رسیده و عملا به قیمت سابق ۱۰۰۰ تومانی خود بازگشته است.

قیمت بنزین سهمیه ای هم به ۵۵۸ تومان یعنی حدود نصف قیمت مهر ۹۸ رسیده است.

قیمتگذاری از بالا و دستوری انواع سوخت باعث میشود که این سرمایه ملی اتلاف شده یا قاچاق شود. هر از گاهی هم با تورمی که به دلیل کسری بودجه دولت و ناترازی بانکها پدید می آید، عملا قیمت بنزین به قیمت سابق برمیگردد.

این مسئله به سیاستگذار ثابت می کند که تا زمانیکه ثبات پولی و کاهش تورم محقق نشود، افزایش دستوری قیمت بنزین نمی تواند دردی را دوا کند؛ دستکاری غیراصولی بازار انرژی بدون اصلاح ساختار اقتصادی و تجارت آزاد، این دور باطل را برای ایرانیان به اتمام نمی رساند.

از ابتدای امسال بارها مساله افزایش قیمت بنزین مطرح شده است. وزیر اقتصاد امروز در سخنانی اعلام کرد که قیمت بنزین امسال افزایش نمی‌یابد.

همزمان با اعلام این خبر او گفته طرح بنزین برای همه بعد از گذشت ۵ ماه قرار است در جلسه‌ای با رئیس جمهور بررسی شود. اما بررسی و اجرای این طرح به معنای افزایش قیمت بنزین نیست.

این خبر در حالی است که خاندوزی پیش از این گفته بود این طرح جزو اولویت‌های دولت نیست و فعلا از دستور کار ما خارج شده است.

طرح بنزین برای همه چیست؟

طرح بنزین برای همه طرحی است که اسفند ماه سال گذشته به صورت آزمایشی اجرا شد. بر اساس این طرح، سهمیه بنزین همه خودروها حذف می‌شود و بنزین به جای خودرو، به کد ملی تعلق می‌گیرد.

اگرچه جزئیات چندان زیادی درباره این طرح عنوان نشده بود اما وعده‌ها حاکی از این بود که هر کد ملی بین ۱۵ تا ۲۰ لیتر ماهانه سهمیه بنزین دریافت کند.

در این طرح افرادی که خودرو دارند می‌توانند این سهمیه را مصرف کنند و افراد فاقد خودرو می‌توانند سهمیه بنزین خود را بفروشند.

اما هیچ جزئیاتی درباره سازوکار فروش بنزین مطرح نشده بود. تنها نکته مطرح شده این بود که اگر فردی مازاد این مقدار بخواهد بنزین مصرف کند، باید آن را با قیمت آزاد بخرد.

قیمت بنزین سهمیه‌ای همان قیمت ۱۵۰۰ تومان اعلام شده بود اما هیچ کدام از دولتمردان هیچ صحبتی درباره قیمت بنزین آزاد اعلام نکرده بودند. اگرچه برخی از شایعات بحث بنزین ۱۸ تا ۲۰ هزار تومانی را پس کشیده بودند. اما این رقم از سوی دولت تایید نشد.

طرح بنزین برای همه ابتدا در کیش و سپس در قشم اجرا شد و قرار بود بعد از اجرا در این دو جزیره، ایرادات طرح بررسی و رفع شود و این طرح در کل کشور اجرا شود.

پنج ماه از اجرای این طرح در کیش گذشته اما هنوز تصمیم‌گیری مشخصی درباره این طرح نشده است. حالا گفته شده که این طرح برای بررسی به پاستور رسیده و قرار است در جلسه‌ای با حضور رئیس دولت بررسی شود. باید دید آیا دولت رئیسی روند کنونی تخصیص بنزین را اصلاح می‌کند یا نه؟

خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت در نشست خبری: 

بازهم تکرار می کنیم که قیمت بنزین امسال افزایش نخواهد یافت. طرح بنزین برای همه نیز بعد از گذشت ۵ ماه قرار است در جلسه ای با رئیس جمهور بررسی شود.

بررسی و اجرای این طرح به معنای افزایش قیمت بنزین نیست.

سال دوم دولت دوازدهم بود که افزایش نرخ بنزین جنجال آفرین شد، افزایش قیمتی که رئیس‌جمهوری وقت صبح جمعه از آن خبر دار شد. اما پیش از آن مردم در واکنش به این مسئله به خیابان‌ها ریختند و برخی هم با ماشین‌های خود به نشانه اعتراض اتوبان‌ها را بستند. در آن سال افزایش نرخ بنزین به جایی نرسید و به نرخ قبل بازگشت. حالا سوالی که وجود دارد این است؛ آیا بنزین گران می‌شود؟

این روزها دوباره زمزمه‌های گرانی بنزین به گوش می‌رسد، گرانی‌ای که می‌تواند بر تمامی قیمت‌ها اعم از رفت و آمد تا محصولات سوپر مارکتی تاثیرگذار باشد. تاثیراتی که می‌تواند به معنای فقیرتر شدن مردم باشد. مردمی که با افزایش قیمت‌ها هشتشان گرو نهشان باشد. در رابطه با این موضوع نرسی قربان کارشناس انرژی به گسترش نیوز می‌گوید: «افزایش نرخ بنزین، تصمیم سیاسی دولت است»

پیش از این هم محمود خاقانی کارشناس انرژی به گسترش نیوز گفته بود: آیت‌الله رئیسی در صحبت‌های اخیر خود آن‌هم در رسانه ملی صادقانه گفتند که ما مجبور بودیم گرانی‌های زیادی را ایجاد کنیم تا از این طریق کسری بودجه را جبران کنیم. اما بسیاری از گرانی‌ها را در امسال نمی‌توانیم اعمال کنیم و در برنامه سال آینده قرار دارد. احتمالاً یکی از آن گرانی‌ها افزایش بهای حمل‌ونقل باشد یعنی گرانی بنزین و گازوئیل باشد.اما در صورت گرانی بنزین چه اتفاقی در انتظار دولت سیزدهم است؟

این کارشناس انرژی می‌گوید: تغییر نرخ بنزین مسئله‌ای سیاسی است که دولت سیزدهم با توجه به سیاست هایی که در پیش گرفته است در رابطه با این موضوع تصمیم‌گیری خواهد کرد.»

پیش‌بینی‌ها خبر از آن می‌دهد که پایان سال ۱۴۰۱ تورم به ۵۱.۲ می‌رسد که به نظر نمی‌رسد دولت برای این مسئله هم برنامه‌ای در نظر داشته باشد. البته این نکته قابل تامل آنکه تورم سایر کالاها تاثیری بر نرخ بنزین می‌گذارد؟ قربان در پاسخ به این سوال به گسترش می‌گوید: بنزین مانند کالاهای دیگر شامل تورم می‌شود. به همین دلیل این نکته را نباید فراموش باید در نظر داشت که نرخ بنزین سال‌ها ی سال تغییری نداشته است و آن هم باید رشد خود را داشته باشد.

وی ادامه داد: بنزین کالای استراتژیک است و مسائل مختلفی به آن وابسته است. بنابراین فعلا از این موضوع جلوگیری و به روش هایی آن را حل کردند که با تورم روز بالا رود. البته این مسئله مصداق زمانی است که قرار بود هر سال بر نرخ بنزین افزوده شود. اما آن برنامه محقق نشد و این مسئله یک مسئله حادی خواهد بود. در انجام این کار و رساندن به حد تورم سایر کالاها موجب نارضایتی می‌شود و عدم افزایش نرخ موجب به وجود آمدن مسائل اقتصادی دیگر می‌شود.

نرسی قربان در خاتمه با اشاره به اینکه دولت برای این مسئله باید چاره‌ای بیندیشد اضافه کرد: افزایش نرخ بنزین تصمیم سیاسی دولت است، زیرا در صورت افزایش نرخ انرژی نارضایتی هایی در جامعه بروز می‌دهد. البته این مسئله تنها درمورد ایران صدق می‌کند و سایر کشورها چنین مشکلی را ندارند. ضمن آنکه مردم ما به افزایش نرخ کالاهایی مانند نان، بنزین و.... حساس هستند و بر احساساتشان تاثیر به سزایی دارد.

دبیر کل اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی گفت: اینکه قیمت‌ها باید باتوجه به افزایش قیمت جهانی انرژی باید تغییر کند، درست است، اما اینکه چگونه می‌توان این کار را انجام داد که جامعه دچار تنش نشود، بسیار اهمیت دارد.

به گزارش ایلنا، حمید حسینی درباره احتمال افزایش قیمت بنزین اظهار داشت: دولت اگر علاقه هم داشته باشد قیمت‌ها را تغییر دهد باتوجه به وضعیت اقتصادی جامعه و فشار تورمی که وجود دارد، هیچ اقدامی جهت افزایش قیمت گازوئیل و بنزین انجام نخواهد داد. امسال ارز ترجیحی را حذف کرده و پایه گمرکی را از دلار ۴۲۰۰ تومانی به دلار ۲۳ هزار تومان افزایش داده، این دو عامل خود بیشترین تورم را بر کشور تحمیل کرده به طوری که یک سال گذشته تورم بیش از ۱۲ درصد بوده است؛ بنابراین اگر دولت هم بخواهد افزایش قیمت اعمال کند نظام اجازه نمی‌دهد در این جهت حرکت کند و مجددا شوکی به اقتصاد کشور وارد شود.

وی افزود: در صورتی صلاح است که افزایش قیمت اتفاق بیفتد کلیاتی که در برنامه هفتم توسعه که در دست تهیه است، مصوب شود. همچنین دولت و مجلس توافق کنند قیمت حامل‌های انرژی افزایش پیدا کند. اینکه قیمت‌ها باید باتوجه به افزایش قیمت جهانی انرژی باید تغییر کند، درست است، اما اینکه چگونه می‌توان این کار را انجام داد که جامعه دچار تنش نشود، بسیار اهمیت دارد.