افزایش قیمت ماکارانی قدرت خرید مردم را کاهش داد

پایگاه خبری تحلیلی گشتنی نیوز :

قیمت ماکارانی چند روزی است که یکی از معضلات بزرگ شده است. کمبود ماکارانی در فروشگاه ها و بازار ناشی از افزایش قیمت ناگهانی آن شده است. از طرفی افزایش قیمت ماکارانی سبب شده که مردم به سمت فروشگاه ها و مراکز خرید روند تا بتوانند ماکارانی را با قیمت پایین تری بخرند. افزایش بی سابقه قیمت گندم و آرد، تا کنون تاثیری بر افزایش قیمت نان نداشته است اما توانسته قیمت ماکارانی را با تغییرات زیادی روبرو کند. قیمت ماکارانی در عرض چند روز به بالاترین میزان ممکن رسیده است و فعلا تدبیری برای ثبات قیمت ماکارانی وجود نداشته است.

محسن امینی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، در پاسخ به این پرسش که بعد از آزادسازی نرخ آرد صنف و صنعت و افزایش قیمت ماکارونی آیا میزان تقاضا برای خرید این محصول کاهش پیدا کرد؟ گفت: زمان زیادی از اجرای مصوبه آزادسازی نرخ آرد صنف و صنعت نمی‌گذرد از این‌رو برای دادن پاسخی روشن به این پرسش باید مدتی صبر کرد تا نتایج افزایش نرخ ماکارونی در میزان تقاضا را مشاهده کنیم.

وی ادامه داد: زمزمه‌های افزایش نرخ ماکارونی از یک ماه قبل باعث شد نگران کمبود این کالا در بین مصرف‌کنندگان ایجاد شود به همین دلیل ذخایر خانگی خود را برای این محصول افزایش دادند.

به گفته امینی؛ میزان خرید ماکارونی وابسته به توان مالی مصرف‌کنندگان و نحوه پرداخت یارانه‌ها به این محصول دارد.

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با بیان اینکه خللی در روند تولید ماکارونی ایجاد نشده است، گفت: شرکت‌های تولیدکننده ماکارونی در این مارکت توانمند عمل می‌کنند و به دانش فنی و تکنولوژی قابل توجهی در این زمینه دست یافته‌اند؛ همچنین قیمت محصول ایرانی رقابتی است و قابلیت صادارت دارد؛ ماکارونی ایران به کشورهای آفریقایی، آسیایی و حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.

عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی با اشاره به آغاز شدن روند صادرات ماکارونی، گفت: ارائه آمار دقیق حجم صادرات ماکارونی دشوار است چراکه آمار صادرات ماکارونی از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است.

بنا به اظهارات امینی؛ شرکت بازرگانی دولتی گندم و آرد کارخانه‌های تولید ماکارونی را تامین کرده است.

امینی در پاسخ به این پرسش که آیا انجمن برنامه‌ای برای کشت قراردادی گندم دارد تا اینگونه نیاز گندم و آرد واحدهای تولیدی را تامین کند؟ افزود: اگر خواهان دنبال کردن سیاست کشت قراردادی هستیم نخست باید قیمت گندم را مشخص کنیم.

در زمینه کشت قراردادی هر مجموعه‌ای به‌صورت مستقل اقداماتی انجام داده است اما اگر خواهان نتیجه مثبت از کشت قراردادی گندم هستیم بعد از دیده شدن تمام جوانب موضوع درباره آن تصمیم‌گیری کنیم.

وی با بیان اینکه چند دستگی در قیمت‌ها احتمال ایجاد رانت را تقویت می‌کند، افزود: یکسان‌ سازی قیمت آرد صنف و صنعت روزنه‌های قاچاق آرد را کنترل کرد؛ امیدواریم که شکاف قیمتی در آرد و گندم نان بعد از تصمیم گیری درباره یارانه نان حل شود و دیگر شاهد سرازیر شدن آرد نانوایان به واحدهای نانوایان فانتزی نباشیم.

همچنین در این رابطه داود فکوری رئیس اتحادیه سوپرمارکت‌داران، گفت: بعد از افزایش نرخ ماکارونی میزان تقاضا برای خرید ماکارونی حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا کرد.

تابش، رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان گفت: یارانه باید در جهت حمایت از مصرف کننده به مردم داده شود اما به گونه ای برنامه ریزی شود که به جامعه هدف برسد.

او افزود: ادامه تولید با قیمت های قبلی برای کارخانجات ماکارونی مقدور نبود با ابلاغ قیمت‌های جدید تولیدکنندگان آماده عرضه به میزان نیاز بازار هستند و بهانه ای برای کمبود وجود ندارد.

«محمد قربانی» معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد:‌ قیمت نان سنتی برای مردم هیچ افزایشی نخواهد داشت و مردم با همین قیمت نان را خریداری خواهند کرد چون یارانه مابه‌التفاوت قیمت نان پس از اصلاح یارانه آرد، در بودجه دیده شده است.

وی با اشاره به اصلاح یارانه آرد بیان کرد:‌ این حرکت در بلندمدت به نفع مردم است. ۲۵۰ هزار تن قاچاق گندم در سال گذشته داشتیم که رشد ۲۰۰ درصدی نسبت به سال ۱۳۹۹ داشت. صادرات آرد یارانه‌ای در قالب ماکارونی و بیسکویت نیز ۲۵۰ هزار تن در سال است. ۲۰ تا ۲۵ درصد هم ضایعات آرد است. قاچاق غیرمکشوفه هم داریم. این‌ها نشان می‌دهد که گندمی که کیسه‌ای ۳۸ هزار تومان است خارج از مرز ۸۰۰ هزار تومان است که جذابیت برای قاچاق ایجاد کرده است.

معاون وزیر جهادکشاورزی اضافه کرد:‌ هم‌زمان دو پدیده خشکسالی و جنگ اوکراین را در جهان داریم که میزان تولید غلات را کاهش داده است. جنگ اوکراین و روسیه هم مزید بر علت شده چون این دو کشور ۲۰ درصد غلات جهان را تامین می‌کنند و عرضه جهانی را کم کرده است. پیش‌بینی می‌شود تبعات این جنگ تا ۵ سال آینده در بازار جهانی ادامه داشته باشد. حدود ۳۵ درصد هم افزایش قیمت جهانی داریم.

وی با بیان این که به مردم اطمینان می‌دهیم که در تامین غلات هیچ مشکلی نداریم،‌گفت: تولیدکنندگان ماکارونی آماده تولید با قیمت جدید هستند. در تامین گندم صنف و صنعت هیچ مشکلی نداریم. به همه ۲۰۰ کارخانه ماکارونی سهمیه کامل داده خواهد شد و قفسه فروشگاه‌ها از ماکارونی طی دو روز آینده پر خواهد شد.

به گفته وی، کشورهای اطراف مثل جاروبرقی دارند آرد و گندم ایران را می‌مکند و دولت باید اصلاح و واقعی‌سازی قیمت را انجام دهد که اقدام بنیادی و اساسی است و یارانه به سفره مردم خواهد رسید.

 گرانی ماکارونی و روغن و البته نایاب‌شدن آن‌ها طی چند روز اخیر اعتراض بسیاری از شهروندان را به دنبال داشت. گرچه مسئولان عواملی همچون جنگ روسیه و اوکراین، احتکار و قاچاق را عامل افزایش قیمت‌ها می‌دانند، اما مردم معتقدند که اگر قاچاق و احتکاری هم صورت می‌گیرد، این دولت است که وظیفه کنترل آن را بر عهده دارد.

از سوی دیگر، ابتدای سال جاری بود که دولت مجوز افزایش قیمت گندم و آرد را ارائه داد. اکنون نیز این دولت است که در مقابل درخواست کارخانه‌داران مبنی بر گرانی ماکارونی و محصولات آردی کوتاه آمد.

گرچه وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرد این افزایش قیمت‌ها با پرداخت یارانه حل می‌شود، اما به نظر می‌رسد مردم دیگر به یارانه‌ها هم اعتقادی ندارند. در واقع شهروندان بیش از آنکه به دنبال بذل و بخشش‌های دولت از خزانه باشند، خواهان تثبیت قیمت‌ها و کنترل تورم هستند. در ادامه بخشی از نظرات مخاطبان تجارت‌نیوز در  واکنش به گرانی ماکارونی و روغن را می‌خوانید.

یارانه هم دیگر مردم را راضی نمی‌کند

بخشی از این نظرات مربوط به مخالفت با پرداخت یارانه نقدی مربوط می‌شود.

«یارانه فقط باید روی خود کالا باشه. غیر از این فقط مردم رو فقیر می‌کنند. یارانه نقدی مدت‌دار هست و بعد از چند سال دوباره بی‌ارزش می‌شه. یارانه رو کالا اگه فسادزا هم باشه وظیفه دولت هست که کنترلش کنه و این رو بهانه‌ای برای حذفش قرار نده.».

«واقعاجالبه همه‌ش وعده دروغ. برنج و روغن گران شد گفتید به جاش یارانه می‌دیم، ندادید. گوشت رو گران کردید گفتید به جاش یارانه می‌دیم ندادید. الان هم می‌گید آرد گران می‌شود یارانه می‌دیم باز هم نمی‌دید. بسه دیگه دروغ پشت دروغ همین که اجناس گران بشه دیگه خبری از افزایش یارانه نیست.».

بر اساس نامه جدید تابش رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان به برادران معاون صنایع عمومی وزارت صنعت قیمت ماکارونی برای سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرد.

در این ابلاغیه آمده است؛ "با توجه به اعلام نرخ گندم بخش صنف و صنعت وزارت جهاد کشاورزی و تعیین نرخ آرد و تصویب آن در جلسه ششم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی و مکاتبات متعدد انجمنهای کارخانه‌جات ماکارونی پیرامون درخواست افزایش قیمت محصولات تولیدی و جلسات منعقده با انجمن‌ها و کارخانه‌جات ذی‌ربط و لحاظ افزایش هزینه‌های مرتبط از قبیل دستمزد، کرایه‌های حمل‌ونقل و بسته‌بندی و با لحاظ آرد ۲۷ درصد سبوس‌گیری‌شده قیمت‌های جدید ماکارونی اعلام شد".

در این نامه حداکثر قیمت مصرف‌کننده انواع ماکارونی رشته‌ای ساده را با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده به‌شرح زیر اعلام شده است؛

قیمت مصرف‌کننده انواع ماکارونی رشته‌ای ساده ۵۰۰گرمی ۱۷۰۰۰ تومان

ماکارونی رشته ۷۰۰گرمی ۲۴ هزار تومان

ماکارونی ۱۰۰۰گرمی ۳۴ هزار تومان

عباس تابش که در هفته‌های گذشته گفته بود دستور می‌دهم همین امشب قیمت ۸ هزار کالا به نرخ‌های سال قبل برگردد، طی نامه‌ای به معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) با اشاره به اعلام نرخ گندم بخش صنف و صنعت از سوی وزارت جهاد کشاورزی و تعیین نرخ آرد و تصویب آن در جلسه مورخ کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی و مکاتبات متعدد انجمن‌های کارخانه‌های ماکارونی مبنی بر درخواست افزایش قیمت محصولات تولیدی به دلیل افزایش هزینه‌های مرتبط از قبیل دستمزد، کرایه حمل، بسته بندی و ...، اعلام کرد که با لحاظ آرد ۲۷ درصد سبوس گیری شده و طرح موضوع در جلسه ستاد تنظیم بازار، حداکثر قیمت مصرف کننده انواع ماکارونی رشته‌ای ساده با لحاظ مالیات بر ارزش افزوده ۵۰۰ گرمی ۱۷ هزار تومان، ۷۰۰ گرمی ۲۴ هزار تومان و ۱۰۰۰ گرمی ۳۴ هزار تومان تعیین شد.

در حالی اخباری درباره گران شدن ماکارونی منتشرشده که مسئولان کارخانجات بزرگ تولید ماکارونی پاسخگوی ابهامات در این زمینه نیستند. فعالان صنفی هم از اقدام تولیدکنندگان در کاهش عرضه به بازار خبر می‌دهند که ضرورت برخورد نهادهای نظارتی، تعزیراتی و مسئولان تنظیم بازار با اقدام کارخانجات ماکارونی را ضروری می‌سازد.

در همین زمینه «قاسمعلی حسنی» دبیرکل اتحادیه بنکداران در خصوص وضعیت بازار ماکارونی در بخش عمده‌فروشی در پی افزایش جدید قیمت آرد صنف و صنعت افزود: اکنون برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز با محدودیت ماکارونی را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند.

دبیرکل اتحادیه بنکداران مواد غذایی کشور با بیان اینکه در کارخانجات محصول ماکارونی به وفور موجود است اظهار داشت: کارخانه‌های تولیدی فعلاً به طور محدود و با مدیریت بار به بازار عرضه می‌کنند تا تغییر قیمت‌های جدید اعمال شود.

وی با اشاره به اینکه تغییر نرخ ماکارونی توسط اتحادیه و کارخانجات تعیین می‌شود تصریح کرد: در صورت اجازه تغییر نرخ به طور حتم ماکارونی به وفور با قیمت‌های جدید عرضه خواهد شد.

حسنی اضافه کرد: اکنون کارخانجات ماکارونی به گونه‌ای در حال مدیریت بازار هستند که هم بازار از محصول خالی نشود و هم کالا با قیمت جدید عرضه شود.

در پی اصلاح قیمت نرخ آرد برای صنف و صنعت، کارخانجات ماکارونی اقدام به کاهش عرضه این محصول به بازار تا تغییر قیمت‌های جدید کرده‌اند.

این در حالی است که به تازگی به صورت رسمی نرخ جدید آرد صنف و صنعت بر اساس درخواست وزارت جهاد کشاورزی و تأیید سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نرخ آرد ۱۸ درصد سبوس‌گیری شده به ازای هر کیلو ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان، آرد ۲۱ درصد سبوس‌گیری شده ۱۶ هزار تومان و آرد ۲۷ درصد سبوس‌گیری شده ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان تعیین شد.

این تصمیم دولت در حالی گرفته شد که از ابتدای سال جاری تاکنون قاچاق آرد به کشورهای همسایه ازجمله ترکیه، افغانستان و پاکستان به دلیل افزایش قیمت‌های جهانی به‌شدت افزایش یافته بود و دلالان با خرید آرد از صنایع به قیمت کیسه‌ای ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان اقدام به فروش آن‌ها در مرز پاکستان با قیمت ۷۰۰ هزار تومان و در مرز ترکیه با قیمت بیش از یک‌میلیون تومان می‌کردند و از سوی دیگر طی سالیان متمادی صنف و صنعت همچون کارخانه‌های ماکارونی و شیرینی و شکلات و قنادی‌ها، آرد موردنیاز خود را با یارانه ۴۲۰۰ تومانی به‌صورت سهمیه‌ای دریافت می‌کردند که بخشی از تولیدات وارد بازار داخلی و بخش دیگر با قیمت‌های جهانی صادر می‌شد که سود کلان ناشی از صادرات و یارانه ارائه شده، به جیب تولیدکنندگان این صنایع می‌رفت.

حتی به گفته برخی کارشناسان پرداخت این یارانه باعث می‌شد که بخشی از این آرد یارانه‌ای از طریق قاچاق از کشور خارج شود.