جام جهانی قطر 2022 گران ترین جام جهانی

به نقل از دویچه‌وله، تعیین دقیق هزینه‌ای که این رویداد فوتبالی برای قطر داشته غیرممکن است. اما مسلم است که این گران‌ترین جام جهانی از سال ۱۹۳۰ یعنی از اولین دوره برگزاری آن به شمار می‌آید. بر اساس برخی برآوردها، حتی ممکن است هزینه جام جهانی قطر از مجموع 21 جام قبلی بیشتر شده باشد. بر اساس گزارش‌ها و کارشناسان مختلف، این هزینه‌ها از 200 میلیارد دلار گذر می‌کند و می‌تواند حتی از این هم بالاتر برود. گران‌ترین جام‌های جهانی پیش از این، مسابقات 2014 برزیل و 2018 روسیه بود که هر دو کمتر از 15 میلیارد دلار هزینه داشتند.

ن پلاملی، مدرس امور مالی ورزشی در دانشگاه شفیلد هالام، می‌گوید که زمانی که قطر به‌عنوان میزبان سال 2022 انتخاب شد، برآوردهای اولیه هزینه آن را 65 میلیارد دلار اعلام کردند. دلیل این عدم قطعیت در تعیین هزینه‌ها این است که دولت قطر اکثر این هزینه‌ها را قبل از مسابقات صرف زیرساخت‌های غیرفوتبالی، مانند سیستم جدید مترو، فرودگاه بین‌المللی، جاده‌های جدید، حدود 100 هتل جدید و امکانات تفریحی کرده است.

جام جهانی، فرصتی برای رسیدگی به زیرساخت‌های قطر

قسمت عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری بخشی از پروژه سرمایه‌گذاری عمومی این کشور است که به عنوان چشم‌انداز ملی 2030 قطر شناخته می‌شود. کایران مگوایر، متخصص امور مالی فوتبال در دانشگاه لیورپول گفت: جام جهانی از نظر دولت قطر به‌عنوان یک تسریع‌کننده عمل کرد زیرا این دولت می‌خواست به مسائل مربوط به زیرساخت‌های کشور رسیدگی کند که میزبانی جام جهانی هسته مرکزی آن را تشکیل داد.

به گفته پلاملی، این افزایش قدرت نرم در واقع از نظر تجاری زیانبار خواهد بود، چیزی که با توجه به ثروت عظیم این کشور و منابع غنی از گاز، اهمیت چندانی برای دوحه ندارد. کارشناسان می‌گویند که قطر یک قمار 200 میلیارد دلاری برای حفظ اعتبار بین‌المللی انجام داده است.

او گفت: دستاوردهای اصلی که قطر به دنبال آن است، غیرتجاری است. روابط بین‌الملل انگیزه اصلی میزبانی مسابقات است و همچنین قدرت نرم که به‌عنوان یک استراتژی دفاعی و امنیتی به کار می‌رود. پول به وضوح برای قطر مساله خاصی نیست اما از بسیاری جهات، جام جهانی 2022 یک ناهنجاری مالی است.

اما هر چقدر هم این میزبانی یک ناهنجاری مالی باشد، باید اثر معناداری را در جامعه این کشور بر جای بگذارد. اثری که چنین هزینه هنگفتی را در تنها یک ماه برگزاری مسابقات فوتبال توجیه کند.

این یک نگرانی بزرگ برای اکثر جام‌های جهانی است، اما در مورد قطر، تردیدهای جدی وجود دارد. یکی از واضح‌ترین مسائل مربوط به هشت ورزشگاهی است گه هفت مورد از آنها فقط برای جام جهانی ساخته شده‌اند و به گفته دولت این کشور ۶.۵ میلیارد دلار برای ساخت آنها هزینه شده. پس از پایان جام جهانی، این کشور با جمعیت با 2.8 میلیون نفر نیازی به این همه ورزشگاه بزرگ نخواهد داشت. احتمالا سه استادیوم به میزبانی بازی‌ها ادامه می‌دهند، اما پنج استادیوم دیگر یا برچیده می‌شوند یا برای مقاصد جایگزین تغییر کاربری می‌دهند یا ظرفیت‌هایشان به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

مگوایر معتقد است که قطر از این زیرساخت‌های جدید برای توجیه پیشنهاد میزبانی فینال‌های مهم اروپایی در آینده مانند لیگ اروپا یا لیگ قهرمانان اروپا استفاده خواهد کرد.

جان کارگران مهاجر؛ هزینه واقعی جام جهانی

سرنوشت کارگران مهاجری که در دهه گذشته در این کشور کار کرده‌اند، مسئله هزینه جام جهانی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. از زمان اهدای میزبانی این مسابقات در سال 2010، قطر به دلیل رفتارش با کارگران خارجی با انتقاد گسترده گروه‌های حقوق بشری مواجه شده است.

برای فیفا، نه مرگ کارگران مهاجر و نه بحث هزینه‌ها اهمیت چندانی ندارد. دن پلاملی می‌گوید که این مسابقات مانند نسخه 2018 یک امتیاز مالی بزرگ برای فیفا خواهد بود. او با اشاره به این واقعیت که درآمدهای جام جهانی 2018 برای فیفا بسیار فراتر از انتظارات بود، گفت: برای آنها، اهمیت جام جهانی در سود مالی و درآمدزایی برای تأمین مالی عملیات خود در هر دوره چهار ساله است و اهمیتی به هزینه‌هایی که کشور میزبان متحمل آن می‌شود نخواهد داد.