مبلغ یارانه نان تغییر می کند | قیمت نان گران می شود

پایگاه خبری تحلیلی گشتنی نیوز :

یارانه نان یارانه جدیدی است که دولت در لیست پرداختی های خود قرار داده است اما هنوز جزئیات دقیقی در مورد یارانه نان و مبلغی که برای آن به ازای هر نفر در نظر گرفته شده است، منتشر نشده است.  با توجه به بودجه سال جاری می توان حدس هایی در مورد مبلغ یارانه نان اعلام کرد. بودجه ای که در سال جاری برای مبلغ یارانه نان در نظر گرفته شده حدود  چهار هزار میلیارد است که به ازای هر فرد در ماه حدود 4 هزار تومان خواهد بود. برخی از منبع ها می گویند که یارانه نان شامل دهک های پایین جامعه خواهد شد. طبق این خبر ماهانه یارانه نان برای هرفرد یک نان سنگک یا 5 عدد نان لواش خواهد بود. اخرین خبر در مورد یارانه نان را در ادامه بخوانید

بیژن نوروزی مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران با بیان اینکه از سال ۱۳۹۴ تا امسال، قیمت انواع نان حدود ۲ و نیم برابر افزایش داشته است، گفت: در این مدت هزینه های تولید نانوایی ها بیش از پنج برابر شده است.

وی افزود: دولت در طرح جدید به دنبال قیمت واقعی نان است و مابه التفاوت نرخ سال قبل و امسال را با توجه به افزایش هزینه ها به نانوایان پرداخت می کند.

نوروزی مقدم درباره پرداخت ۱۵ درصد از فروش روزانه به نانوایان به عنوان یارانه گفت: این شیوه پرداخت تنها به نان نوع یک (ساده) تعلق میگیرد درحالیکه باید یک درصد مشخصی به همه ی انواع نان پرداخت شود. همچنین با توجه به افزایش حداقل دو برابری هزینه ها از سال قبل تاکنون این میزان یارانه عادلانه نیست.

او افزود: فروش کیلویی نان به دلیل به وجود آمدن خرده نان باعث هدر رفت نان و افزایش ضایعات آن می شود.

وی در باره فروش نان در مغازه ها و مکان های غیر از نانوایی ها گفت: در کارتخوان ها قسمتی به عنوان کسب و کار دیده شده است که میزان فروش این نوع نان ها برای دریافت ۱۵ درصد یارانه در آن ثبت می شود.

وی درباره افزایش قیمت نان با آزادسازی یارانه ها گفت: با اجرای این طرح قیمت هر کیسه آرد از ۳۹ هزار تومان به ۶۰۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت و مثلا برای هر قطعه نان سنگک قیمت تمام شده به ۱۳ هزار تومان خواهد رسید که مابه التفاوت این مبلغ را دولت پرداخت میکند.

نوروزی مقدم افزود: بهتر است این یارانه برای نان به مردم پرداخت شود تا بتوانند با مدیریت آن میزان نان دریافتی خود را تهیه کنند.

رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در باره استفاده از کارتخوان هوشمند در نانوایی ها گفت: این طرح از زمان اجرا در نانوایی ها به صورت ناقص عملی شد و بسیاری از اشکالاتی که به مرور زمان نمایان می شود هنوز لاینحل مانده است. اشکالاتی مانند قطعی برق یا سیستم اینترنت، فروش یک جای نان برای مقاصد مختلف مانند خیرات و .

روز گذشته محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد در گفتگو با فارس از اجرای قریب‌الوقوع مرحله دوم هوشمند سازی یارانه نان خبر داد: کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانوایی‌ها در ماه جاری آغاز می‌شود. در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفه‌جویی‌های ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود. کلیت مرحله دوم این هوشمندسازی این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانه‌ای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.

هرقدر هم که دولت منکر تاثیر اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی بر بازار نان باشد بازهم سیر وقایع اخیر اقتصادی طوری است که نمی‌توان احتمال افزایش قیمت نان را نادیده گرفت. برای نمونه شرط اجرای برنامه اصلاح ارز ترجیحی، تامین اقلام ضروری مردم به نرخ شهریور ماه سال ۱۴۰۰ بود اما کدام کالا و خدماتی را می‌توان سراغ داشت که طی این مدت قیمتش بیش از یک مرتبه تغییر نکرده است؟

خرید قوت غالب چه تغییراتی کرد؟

نان، سوخت و دارو سه کالایی بودند که از ابتدا در برنامه اصلاح ارزی حکم استثنا را داشتند. شخص سیدابراهیم رئیسی و سایر مقامات دولتی بارها گفتند که یارانه این سه قلم کالای اساسی به همان روال سابق دراختیار عموم مردم قرار خواهد گرفت و میان فقیر و غنی در دسترسی به این اقلام محدودیتی وجود ندارد.

با این حال همان زمان نیز در این مورد صحبت شد که روال توزیع یارانه‌ این سه کالا به بازبینی نیاز دارد. پیرامون همین خط مشی بود که در هفته‌های گذشته نانوایی‌ها به شبکه جدیدی از دستگاه‌های کارتخوان تجهیز شدند.

در راستای این تحولات، هرچند بهای نان تغییر نکرد اما نتیجه این اتفاق غیر از شلوغی بیشتر صف‌ نانوایی‌ها و افزایش محسوس تقاضای مشتریان، ایجاد تغییری اجباری جدید در نحوه فروش آن بود.

دستگاه‌های کارتخوان جدید جایگزین دستگاه‌های قبلی شدند و عموم نانوایان حالا به سختی زیر بار فروش نقدی نان می‌روند، خودداری نانوایان از قبول پول نقدِ مشتریان فاقد کارت بانکی طوری است که این روزها بیشتر این مشتریان با کارت بانکی مشتریان دیگر نان می‌خرند.

بوی گرانی نان می‌آید؟

در چنین اوضاع و احوالی نقل قول منتشر شده از مشاور وزیر اقتصاد برای جلب توجه حواس‌ها و قوت گرفتن گمانه‌زنی درباره افزایش احتمالی بهای این کالای اساسی کافی است. در این میان آنچه به ماجرا بیشتر دامن می‌زند و باعث می‌شد تا این احتمالات هرچه بیشتر به رنگ واقعیت دربیایند، حرف‌هایی است که این روزها از دهان دست‌اندرکاران صنعت نان شنیده می‌شود.

مثلا محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تلویحی از ضرورت افزایش بهای نان، اینطور با ایلنا حرف زده است: تأثیر نرخ آرد موجود در قیمت نان حدود ۸ تا ۱۰درصد است و اگر دولت آرد را مجانی در اختیار نانوایان قرار بدهد بازهم کفاف تأمین هزینه‌های نانوایان را نمی‌دهد. در این طرح، آرد با نرخ آزاد به نانوایان داده خواهد شد اما نان همچنان با همان نرخ۱۴۰۰ به مردم فروخته می‌شود و مابه‌التفاوت قیمت آرد و قیمت فروش آن به مردم به‌عنوان یارانه از سوی دولت به نانوایان پرداخت می‌شود؛ اما به‌دلیل بالا رفتن هزینه مایه‌خمیر، دستمزد کارگر، هزینه خوراک، مالیات و هزینه حامل‌های انرژی، با این فرایند هم نانوایان از پس تأمین هزینه‌های واحد صنفی برنمی‌آیند.

 بیش از ۲ ماه از اجرای فاز نخست طرح هوشمندسازی یارانه نان با تجهیز تدریجی نانوایی‌های کشور به دستگاه‌های کارت‌خوان مخصوص می‌گذرد و حالا آنگونه که مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: دستورالعمل‌های مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان تهیه شده و پس از نهایی شدن و ابلاغ این دستورالعمل به نانوایی‌ها، اجرای فاز دوم طرح در ماه جاری آغاز می‌شود.

به‌ نقل از همشهری، در جریان اجرای مرحله نخست هوشمندسازی یارانه نان، داده‌های با اهمیتی از تولید و مصرف نان گردآوری شده و اکنون، گرچه محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی جزئیاتی از مرحله دوم طرح هوشمندسازی یارانه نان ارائه نداده است؛ اما از اظهارات او چنین برمی‌آید که در این مرحله، توزیع آرد براساس عملکرد نانوایی‌ها در پخت و فروش نان انجام می‌شود و عملاً اتلاف آرد مخصوص تولید نان در شبکه نانوایی‌ها کنترل خواهد شد.

وضعیت اجرای مرحله اول

آمار و ارقام نشان می‌دهد در مرحله نخست اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان، ۸۵ تا ۹۰ درصد نانوایی‌های کشور به کارت‌خوان‌های مخصوص این طرح تجهیز شده‌اند و بیش از ۹۵ درصد تراکنش‌های فروش نان در کشور تحت پوشش این طرح ملی درآمده است. مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: با اجرای این مرحله، روزانه بیش از ۶٫۷ میلیون تراکنش در قالب ۶ میلیون کارت یکتا در حال ثبت در سامانه است و بیش از ۹۸ میلیون قرص نان در سامانه ثبت و به فروش می‌رسد.

به گزارش همشهری، در مرحله نخست هوشمندسازی یارانه نان، بدون اینکه محدودیتی در میزان خرید نان توسط شهروندان اعمال شود، فقط بر نفوذ سیستم‌های جدید پرداخت در موضوع فروش نان تمرکز شده بود و همچنان توزیع آرد یارانه‌ای متکی به مجوز نانوایان و فارغ از میزان عملکرد آنها در پخت نان بود درحالی‌که طرح هوشمندسازی یارانه نان، همانگونه که نامش مشخص است به‌دنبال اصلاح ساختار معیوب سنتی و هوشمند کردن یارانه‌هایی است که برای تأمین نان مردم توزیع می‌شود اما لزوماً با کیفیت و کمیت موردنظر سیاستگذار به سبد مصرفی مردم نمی‌شود.

تجهیز نانوایی‌ها ادامه دارد

در آستانه اجرای مرحله دوم طرح هوشمندسازی یارانه نان، هنوز دامنه نفوذ کارت‌خوان‌های جدیدی در شبکه نانوایی‌های کشور به ۱۰۰ درصد نرسیده است اما خبرها حاکی از این است که تا پیش از اجرای مرحله دوم در مردادماه، مابقی نانوایی‌ها نیز به این دستگاه‌های کارت‌خوان تجهیز خواهند شد. در تهران، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری می‌گوید: ۹هزار و ۶۰۰ نانوایی مجوزدار در پایتخت فعالیت دارد و تا پایان هفته تمامی این نانوایی‌ها به سیستم کارت‌خوان مجهز می‌شود.

حشمت‌الله عسگری در حاشیه نشست اخیر ستاد تسهیل و رفع موانع تولید استان تهران به ایرنا گفته است: تاکنون ۵۲۰۰ نانوایی در سطح استان به سیستم کارت‌خوان مجهز شده و با توجه به اینکه طرح تجهیز نانوایی‌ها به سیستم کارت‌خوان از سرعت مناسبی برخوردار است و این طرح تا پایان هفته به پایان می‌رسد.

صرفه‌جویی آرد در مرحله دوم

طبق تصمیمات کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانوایی‌ها در ماه جاری آغاز می‌شود.

مشاور وزیر اقتصاد معتقد است: با اجرای مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان، صرفه‌جویی‌های ناشی از اجرای این طرح ملی مشهود خواهد بود؛ چراکه کلیت مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً برپایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانه‌ای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.

به‌عبارت‌دیگر، در شرایط فعلی نانوا می‌تواند به هر میزان که خواست آرد به قیمت آزاد بگیرد و هر تراکنشی هم که در کارت‌خوان نانوایی ثبت شود، نان محسوب شده و یارانه مربوط به آن پرداخت خواهد شد؛ اما در مرحله بعدی طرح قرار است پایش مستمر و دقیقی بر میزان فروش واقعی نان در نانوایی‌ها انجام شده و به همان میزان فروش نان، آرد در اختیار نانوا قرار گیرد. در این فرایند، آرد فقط برای تولید نان توزیع می‌شود و سود نانوا نیز در این است که آرد را به نان تبدیل کرده و به مردم بفروشد.

چالش‌های نانوایان

رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی می‌گوید: تأثیر نرخ آرد موجود در قیمت نان حدود ۸ تا ۱۰ درصد است و اگر دولت آرد را مجانی در اختیار نانوایان قرار بدهد بازهم کفاف تأمین هزینه‌های نانوایان را نمی‌دهد. محمد سلیمانی با اشاره به مشکلات طرح هوشمندسازی یارانه آرد برای نانوایان به ایلنا گفته است: در این طرح، آرد با نرخ آزاد به نانوایان داده خواهد شد اما نان همچنان با همان نرخ ۱۴۰۰ به مردم فروخته می‌شود و مابه‌التفاوت قیمت آرد و قیمت فروش نان به مردم به‌عنوان یارانه از سوی دولت به نانوایان پرداخت می‌شود؛ اما به‌دلیل بالا رفتن هزینه مایه‌خمیر، دستمزد کارگر، هزینه خوراک، مالیات و هزینه حامل‌های انرژی، با این فرایند هم نانوایان از پس تأمین هزینه‌های واحد صنفی برنمی‌آیند.

چالش دیگری که رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی مطرح می‌کند، احتمال ناتوانی پشتیبان کارت‌خوان‌های هوشمند است. سلیمانی می‌گوید: در هر واحد صنفی نانوایی حداقل ۲ دستگاه کارت‌خوان با پشتیبانی قوی وجود دارد؛ اما هم‌اکنون پشتیبانی کارت‌خوان‌های جدید یک شرکت است که توانایی رسیدگی به مشکلات این تعداد نانوایی را ندارد و کارت‌خوان‌ها یا بعضی اوقات آنتن ندارند یا در پرداخت رسید با مشکل مواجه هستند.

مسئله دیگر، ناآشنایی مردم در کار با دستگاه‌های جدید و ناتوانی نانوایان در استخدام متصدی کارت‌خوان است. به‌گفته این فعال صنفی، مردم هنوز با نحوه کار کردن با این دستگاه‌ها آشنا نشده‌اند و همین مسئله روند خرید را طولانی کرده است؛ چراکه هر واحد صنفی نمی‌تواند یک شخص را برای پز کشیدن مردم استخدام کند.

مشاور وزیر اقتصاد گفت: دستورالعمل‌های مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان تهیه شده و پس از نهایی شدن و ابلاغ به نانوایی‌ها در ماه جاری آغاز می‌شود.

به نقل از مهر، محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد و دارایی با بیان اینکه تا چند روز آینده مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان آغاز می‌شود، گفت: در مرحله نخست از نظر تعداد نصب کارتخوان‌ها حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد و از نظر تعداد تراکنش‌ها بیش از ۹۵ درصد تراکنش‌های فروش نان در کشور تحت پوشش این طرح ملی است و روزانه بیش از ۶.۷ میلیون تراکنش در قالب ۶ میلیون کارت یکتا در حال ثبت در سامانه است و بیش از ۹۸ میلیون قرص نان در سامانه ثبت و به فروش می‌رسد.

وی افزود: طبق تصمیمات کارگروه ستاد تنظیم بازار و مدیریت کلان کشور، مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان با ابلاغ به نانوایی‌ها در ماه جاری آغاز می‌شود.

جلال بیان کرد: در مرحله دوم هوشمندسازی یارانه نان شاهد صرفه‌جویی‌های ناشی از اجرای این طرح ملی خواهیم بود.

مشاور وزیر اقتصاد و دارایی گفت: کلیت رحله دوم هوشمندسازی یارانه نان این است که مفهوم سهمیه آرد صرفاً بر پایه مجوز موضوعیت خود را از دست بدهد و اختصاص آرد یارانه‌ای یا به تعبیر دیگر دسترسی به یارانه آرد منوط به عملکرد تولید نان شود.

محسن لزومیان، رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان ایران:

پس از اصلاح نظام یارانه‌ای آرد و نان، افت کیفی نان رخ نداده است. کیفیت نان‌ها با توجه به کیفیت مناسب گندم داخلی و وارداتی در سطح مطلوبی قرار دارد.

بر اساس نظارت مستمر اتحادیه‌های نان و اصناف، تخلفات موردی هستند و مشکلی حادی در زمینه کیفیت نان وجود ندارد.

بیژن نوروزمقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران:

کاهش کیفیت نان به دلایل زیادی همچون آرد، نوع نمک، افزودنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مجاز و در نهایت ندادن نرخ جدید بستگی دارد. وقتی نانوا نتواند هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های جانبی واحد صنفی خود را تامین کند، رغبت چندانی برای پخت نان باکیفیت ندارد.

افت کیفت نان بعد از اجرای اصلاح نظام یارانه ای آرد و نان اتفاق افتاد باشد یا نه!، کارشناسان بر این باورند؛ بهبود وضعیت تولید نان تنها زمانی محقق خواهد شد که فضای رقابتی ایجاد شود. 

هر زمان که فضای رقابتی برای تولید نان بین نانوایان ایجاد شود کیفیت و کمیت آن بالاتر خواهد رفت، ضمن اینکه، ایجاد رقابت در نان موجب خروج نانوایان متخلف از چرخه خواهد شد./ اقتصاد آنلاین

کارت نان برای برای چندمین‌بار تکذیب شد و دولت اعلام کرد قرار نیست نرخ نان تغییر کند. ‌محمد جلال، مشاور وزیر اقتصاد، درباره تغییرات توزیع یارانه نان به ایلنا توضیح داد: در طرح هوشمندسازی یارانه نان برای مردم اتفاق ویژه‌ای را مشاهده نخواهیم کرد، یعنی افزایش نرخ نان و محدودیت خرید نان برای مردم نداریم و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود خواهد داشت.

‌او ادامه داد: یارانه آرد و نان یک تفاوت ماهوی با یارانه سایر کالاهای اساسی و حتی حامل‌های انرژی دارد و اینکه وقتی یارانه را به خود کالا اختصاص می‌دهیم، کسانی از یارانه بیشتر منتفع می‌شوند که بیشتر مصرف می‌کنند اما در سایر کالاها و حتی حامل‌های انرژی، افراد پرمصرف‌مان، بیشتر افراد متمکن هستند.‌

جلال افزود: در موضوع نان، پرمصرف‌ها، افراد و خانواده‌هایی هستند که تمکن مالی پایین‌تری دارند و به دلیل اینکه امکان تأمین کالاهای مصرفی دیگر را ندارند، نان بیشتری مصرف می‌کنند؛ البته به شرطی که واقعا نان به مصرف این خانوارها برسد. هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا به اختصار (مهیا) را جلوگیری از انحراف از مصارف گندم و آرد و نان است.‌ مشاور وزیر اقتصاد توضیح داد: در سمت مردم اتفاق ویژه‌ای را مشاهده نخواهیم کرد؛ یعنی نه افرایش نرخ نان و نه محدودیت خرید نان توسط مردم را خواهیم داشت و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود دارد، به این معنی که مردم با کارت بانکی خودشان از هر بانکی که باشد، مطابق سابق خرید نان را با همان نرخ سابق انجام می‌دهند. فقط از سمت کارتخوان‌های هوشمند یا بستر پرداخت هوشمندی که به این سامانه متصل است، تغییر اتفاق می‌افتد و عملکرد نانوا سنجیده شده و قابل ارزیابی می‌شود، با این رویکرد بحث ما این است که دسترسی به آرد یارانه‌ای یا یارانه آرد، منوط به میزان عملکرد فروش نان به مردم است.

او اضافه کرد: قبلا این تخفیف با رایزنی و چانه‌زنی اتفاق می‌افتاد، یعنی یک سهمیه آرد مشخصی به نانوا داده می‌شد ولی اینکه برای آن عملکردی وجود دارد یا خیر، دیگر بررسی نمی‌شد؛ یعنی ما نمی‌توانستیم خروجی را بسنجیم، این زیرساخت در فاز نخست خودش که بحث استقرار سامانه‌های پرداخت هوشمند است، سنجش عملکرد نانوایان را انجام می‌دهد. سهمیه آرد برای نانوایان متعهد و درستکار و توانمند در این طرح به‌تدریج برداشته می‌شود و هزینه بالای اجاره نانوایی که ناشی از سهمیه آرد بوده است، به آرامی کاهش پیدا می‌کند و همچنین هزینه مجوز به مرور کاهش می‌یابد و به سمت صفر حرکت می‌کند.‌ مشاور وزیر اقتصاد تأکید کرد: درنهایت هزینه تولید نان برای این نانوایان کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر افرادی که بیشتر با انگیزه عرضه خارج از شبکه آرد و سوءاستفاده از آرد ارزان، کسب و کار خود را فعال کرده بودند و مجوز گرفته بودند، موضوعیت کار برایشان از دست می‌رود؛ چراکه در این طرح به آنان یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد ثبت‌شده در این سامانه اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم آزادسازی می‌شود و اگر شرایط فراهم شود و در یک استان آزمایش شود، مابه‌التفاوت نرخ آزاد با نرخ فروش نان، یا همان نرخ تمام‌شده نان به حساب آنان واریز می‌شود.

این طرح با دو رویکرد در فاز دوم خود پیگیری خواهد شد؛ یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم به نرخ آزاد تغییر نرخ می‌یابد و به‌ازای عملکرد، مابه‌التفاوت آن به نانوا پرداخت می‌شود، ولی از سمت مردم هیچ تغییری نداریم و هیچ جهش قیمتی یا هزینه‌ای به مردم وارد نمی‌شود و از سمت مردم اصولا ما محدودیت یا مفهومی تحت عنوان سهمیه نان نداریم، وقتی می‌گوییم سهمیه، یعنی یک قیمت نان اصطلاحا ترجیحی و یک نرخ آزاد نان داریم و کلا رویکرد طرح، رویکرد مدیریت داده‌محور است؛ یعنی از سمت نانوا در بیشتر اوقات و گاهی از سمت مردم یا خریداران، ممکن است تراکنش‌های غیرمتعارف وجود داشته باشد که در اینجا از مفهوم الگوی متعارف استفاده کردیم و میانگین رفتاری فروش یا خرید نان در بین نانوایان و مشتریان در هر منطقه، سنجیده می‌شود، چون در هر منطقه یک الگوی رفتاری متفاوت داریم.

مشاور وزیر اقتصاد مدعی شد: برآوردهای بیشتر از ۱.۵ میلیارد یورو هم از محل ذخیره گندم و آرد صرفه‌جویی با این طرح خواهیم داشت که این از طریق بررسی داده‌هایی که از سامانه به‌دست می‌آید، مشخص شده است، با گذشت حدود ۵۵ روز از این طرح، ما از نظر تعداد کارتخوان بیش از ۶۳ درصد از کل کشور را پوشش داده‌ایم و از نظر تعداد تراکنش‌های فروش نان نانوایی‌ها بیش از ۸۹ درصد نانوایی‌های کشور را پوشش داده‌ایم.

گرانی غیرمنتظره تخم‌مرغ

تخم‌مرغ هر سال در فصول گرم سال و با کاهش مصرف مردم در این مقطع زمانی، ارزان می‌شد، امسال اما برخلاف روال سال‌های گذشته تخم‌مرغ گران شده است! عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در این زمینه توضیح داد که کاهش نسبی تولید تخم‌مرغ در روزها و هفته‌های گذشته، علت افزایش قیمت‌ها در روزهای گذشته بوده است.‌ مهدی معصومی‌اصفهانی به ایسنا گفت: پس از اجرای سیاست‌های اصلاحی یارانه‌ای دولت و حذف ارز چهارهزارو ۲۰۰ تومانی، یک سقف قیمتی برای تخم‌مرغ تعیین شد اما تغییر نرخ باید متناسب با وضعیت و کشش بازار باشد، از این رو برخلاف برخی تصورات ابتدایی، نرخ تخم‌مرغ به شکل جدی افزایش پیدا نکرد.

به گفته او، بالابودن میزان تولید در ماه‌های گذشته و کاهش نسبی مصرف به دلیل رسیدن به فصل گرم سال، بخشی از عواملی بود که نرخ تخم‌مرغ افزایش پیدا نکرد.

عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه بازار تخم‌مرغ به سمت تعادل حرکت می‌کند، توضیح داد: قطعا امکان آن وجود ندارد که در نبود تقاضا، تولیدکنندگان با حداکثر ظرفیت خود فعالیت کنند، زیرا به ضرر و زیان آنها منجر می‌شود. به این ترتیب در روزهای گذشته میزان تولید تخم‌مرغ قدری کاهش یافته و علت بخشی از این افزایش نرخ روزهای اخیر نیز همین موضوع بوده است.

معصومی‌اصفهانی ادامه داد: در‌حال‌حاضر واحدهای تولید تخم‌مرغ هیچ مشکلی در تأمین خوراک طیور ندارند و خوشبختانه پس از حذف ارز چهارهزارو ۲۰۰ تومانی نیز خوراک تأمین شده است. ‌او درباره ظرفیت صادرات تخم‌مرغ ایرانی نیز بیان کرد: موضوع صادرات تخم‌مرغ قدری پیچیده است و نمی‌توان درباره تمام کشورها نظری واحد داد. برخی کشورها اساسا واردات تخم‌مرغ را ممنوع کرده‌اند، برخی نیز سیاست‌هایی مانند عوارض یا محدودیت‌های صادراتی را افزایش داده‌اند و از این لحاظ بازار صادرات دچار مشکل است.

اطلاعیه جدید درباره یارانه

سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه بانک‌های اطلاعاتی خانوارها برای یارانه در حال تکمیل است، گفت: امکان ثبت‌نام مجدد خانواده‌هایی که فکر می‌کنند مستحق دریافت یارانه هستند، ولی به آنها داده نشده، در وب‌سایت سامانه حمایتی فراهم می‌شود. به گزارش تسنیم، محمدهادی زاهدی‌وفا توضیح داد: خانواده‌ها از یک هفته تا ۱۰ روز آینده دوباره می‌توانند با مراجعه به سامانه حمایت وزارت کار (اعتراض یارانه https: //hemayat.mcls.gov.ir) اطلاعات خود را تکمیل کنند.

سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در این مدت برخی از خانوارها تشکیل یا تفکیک انجام داده‌اند، گفت: اطلاعات دقیق خانوارها را از بانک‌ها گرفته‌ایم و تکمیل بانک‌های اطلاعاتی به علت تغییراتی که مرتب در خانواده‌ها صورت می‌گیرد، در دستور کار است. زاهدی‌وفا تأکید کرد: براساس اطلاعاتی که در بانک اطلاعات رفاه ایرانیان داشتیم، تاکنون خانواده‌های مشمول دریافت یارانه را معرفی کردیم، اما از سال آینده سیاست دیگری را در پیش می‌گیریم تا این اتفاقات رخ ندهد؛ به این صورت که در ابتدای سال اطلاعات را پایش می‌کنیم و دیگر در طول سال تغییر نمی‌دهیم.

او درباره ثبت‌نام جاماندگان سهام عدالت گفت: کارهای کارشناسی آن انجام شده و در دستور کار دولت قرار دارد که مصوبه آن برای تصویب به هیات دولت ارسال شده است.

 مشاور وزیر اقتصاد با بیان اینکه در طرح هوشمند سازی یارانه نان، عملکرد نانوا سنجیده شده و قابل ارزیابی است، تاکید کرد: در طرح هوشمندسازی یارانه نان برای مردم اتفاق ویژه‌ای را مشاهده نخواهیم کرد، یعنی افزایش قیمت نان و محدودیت خرید نان برای مردم نداریم و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود خواهد داشت.

ایلنا نوشت، محمد جلال با اشاره به اجرای طرح هوشمندسازی و مردمی‌سازی یارانه نان، اظهار کرد: یارانه آرد و نان یک تفاوت ماهوی با یارانه سایر کالاهای اساسی و حتی حامل‌های انرژی دارد و اینکه وقتی یارانه را به خود کالا اختصاص می‌دهیم، کسانی از یارانه بیشتر منتفع می‌شوند که بیشتر مصرف می‌کنند، اما در سایر کالاها و حتی حامل‌های انرژی، افراد پرمصرف‌مان، بیشتر افراد متمکن هستند.

وی افزود: در موضوع نان، پرمصرف‌ها، افراد و خانواده‌هایی هستند که تمکن مالی پایین‌تری دارند و به دلیل اینکه امکان تأمین کالاهای مصرفی دیگر را ندارند، نان بیشتری مصرف می‌کنند؛ البته به شرطی که واقعاً نان به مصرف این خانوارها برسد.

هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا به اختصار (مهیا) را جلوگیری انحراف از مصارف گندم و آرد و نان است.

افزایش قیمت و محدودیت خرید نان نداریم

مشاور وزیر اقتصاد توضیح داد: در سمت مردم اتفاق ویژه‌ای را مشاهده نخواهیم کرد؛ یعنی نه افرایش قیمت نان و نه محدودیت خرید نان توسط مردم را خواهیم داشت و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود دارد، به این معنی که مردم با کارت بانکی خودشان از هر بانکی که باشد، مطابق سابق خرید نان را با همان نرخ سابق انجام می‌دهند.

فقط از سمت کارتخوان‌های هوشمند، یا بستر پرداخت هوشمندی که به این سامانه متصل است، تغییر اتفاق می‌افتد و عملکرد نانوا سنجیده شده و قابل ارزیابی می‌شود، با این رویکرد بحث ما این است که دسترسی به آرد یارانه‌ای یا یارانه آرد، منوط به میزان عملکرد فروش نان به مردم است.

وی اضافه کرد: قبلاً این تخفیف با رایزنی و چانه‌زنی اتفاق می‌افتاد، یعنی یک سهمیه آرد مشخصی به نانوا داده می‌شد ولی اینکه برای آن عملکردی وجود دارد یا خیر، دیگر بررسی نمی‌شد؛ یعنی ما نمی‌توانستیم خروجی را بسنجیم، این زیرساخت در فاز نخست خودش که بحث استقرار سامانه‌های پرداخت هوشمند است، سنجش عملکرد نانوایان را انجام می‌دهد.

آزادسازی آرد و گندم

سهمیه آرد برای نانوایان متعهد و درستکار و توانمند در این طرح به تدریج برداشته می‌شود و هزینه بالای اجاره نانوایی که ناشی از سهمیه آرد بوده است، به آرامی کاهش پیدا می‌کند و همچنین هزینه مجوز به مرور کاهش می‌یابد و به سمت صفر حرکت می‌کند.

او متذکر شد: بنابراین در نهایت هزینه تولید نان برای این نانوایان کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر افرادی که بیشتر با انگیزه عرضه خارج از شبکه آرد و سوءاستفاده از آرد ارزان، کسب و کار خود را فعال کرده بودند و مجوز گرفته بودند، موضوعیت کار برایشان از دست می‌رود، چراکه در این طرح به آنان یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد ثبت شده در این سامانه اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم آزادسازی می‌شود و اگر شرایط فراهم شود و در یک استان آزمایش شود، مابه‌التفاوت نرخ آزاد با نرخ فروش نان، یا همان قیمت تمام شده نان به حساب آنان واریز می‌شود.

این طرح با دو رویکرد در فاز دوم خود پیگیری خواهد شد؛ یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم به نرخ آزاد تغییر قیمت می‌یابد و به ازای عملکرد، مابه‌التفاوت آن به نانوا پرداخت می‌شود، ولی از سمت مردم هیچ تغییری نداریم و هیچ جهش قیمتی یا هزینه‌ای به مردم وارد نمی‌شود.1

سهمیه نان نداریم

جلال یادآور شد: از سمت مردم اصولاً ما محدودیت یا مفهومی تحت عنوان سهمیه نان نداریم، وقتی می‌گوییم سهمیه، یعنی یک قیمت نان اصطلاحاً ترجیحی و یک قیمت آزاد نان داریم و کلاً رویکرد طرح، رویکرد مدیریت داده‌محور است.

یعنی ما سمت نانوا در بیشتر اوقات و گاهی از سمت مردم یا خریداران، ممکن است تراکنش‌های غیرمتعارف داشته باشند که در اینجا از مفهوم الگوی متعارف استفاده کردیم و میانگین رفتاری فروش یا خرید نان در بین نانوایان و مشتریان در هر منطقه، سنجیده می‌شود چون در هر منطقه یک الگوی رفتاری متفاوت داریم.

وی افزود: ما از همان میانگین عملکرد نانوایان یا میانگین عملکرد خریداران، الگوی متوسط را استخراج می‌کنیم و فعالیت کردن حوالی این الگو را متعارف می‌دانیم؛ اما فاصله گرفتن از این الگو قاعدتاً متعارف نخواهد بود، یعنی نانوایی که احیاناً بخواهد تقلب کند و با یک کارت چند بار تراکنش خرید بزند یا بیش از حد تراکنش‌های غیرواقعی در کارتخوان داشته باشد، با یک تحلیل داده ساده، استخراج می‌شود و تراکنش های غیر معمول از مابه‌التفاوتی که قرار است به وی پرداخت شود یا آرد یارانه‌ای که قرار است مابه‌التفات آن به نانوا پرداخت شود، حذف خواهد شد و همچنین برای نانوا رتبه اعتباری در نظر گرفته می‌شود که به ازای هر بار ارتکاب روش‌های متقلبانه، رتبه اعتباری نانوا کاهش یابد.

مشاور وزیر اقتصاد یادآوری کرد: این روش باعث می‌شود که ضریب تخفیف بازپرداخت یا تخفیف مابه‌التفاوت آرد یارانه‌ای کاهش یابد و مدت‌ها طول بکشد که نانوا بتواند رتبه اعتباری‌اش را ترمیم کند؛ لذا با یک الگوی بازدارنده غیرقضائی ترجیح می‌دهیم که موضوع حل و فصل شود و نانوایی که زحمتکش است و می‌خواهد مفصل روی این حوزه کار کند و قبلاً محدودیت سهمیه آرد داشت و یا نمی‌توانست از یک حجمی بیشتر تولید کند، در این طرح دیگر آن محدودیت‌ها به صورت اتوماتیک برداشته می‌شود. از آن طرف یک عده‌ای که صرفاً به دنبال سهمیه هستند، موضوعیت ادامه کسب و کارشان از بین می‌رود و خود به خود مجبورند یا تغییر شیوه دهند و یا واقعاً به فکر تولید نان برای کسب سود باشند و یا اینکه کلاً این کسب و کار را رها کنند.

صرفه‌جویی ۱.۵ میلیارد یورویی سالانه با طرح هوشمندسازی یارانه آرد

مشاور وزیر اقتصاد با اشاره به برآورد صرفه‌جویی ۱.۵ میلیارد یورویی سالانه با اجرای این طرح تشریح کرد: برآوردهای بیشتر از ۱.۵ میلیارد یورو هم از محل ذخیره گندم و آرد صرفه‌جویی با این طرح خواهیم داشت که این از طریق بررسی داده‌هایی که از سامانه به دست می‌آید، مشخص شده است، با گذشت حدود ۵۵ روز از این طرح، ما از نظر تعداد کارتخوان بیش از ۶۳ درصد از کل کشور را پوشش داده‌ایم و از نظر تعداد تراکنش‌های فروش نان نانوایی‌ها بیش از ۸۹ درصد نانوایی‌های کشور را پوشش داده‌ایم.

جلال گفت: قبل از شروع طرح، روزانه چیزی حدود ۷ میلیون تراکنش فروش نان در کارتخوان‌های نانوایی‌های سراسر کشور داشتیم که مبتنی بر آمارهای بانک مرکزی است و الان بیش از ۶ میلیون تراکنش را روزانه در سامانه مشاهده می‌کنیم و تخمین‌های اولیه نشان می‌دهد که این مبنای ۳۰ درصد انحراف، تخمین رو به بالایی نیست، بلکه یک تخمین معمولی و شاید هم رو به پایین باشد و عدد جلوگیری از انحرافات و تقلب‌ها و سوءاستفاده‌ها شاید بزرگ‌تر از این هم باشد؛ ولی اجمالا برای طرح موضوع همان ۳۰ درصد انحراف عددی است که روی آن اطمینان حاصل شده است که وجود دارد و امیدواریم که این طرح بتواند تا حد بسیار زیادی از این انحرافات را بدون ایجاد تنش قیمتی یا محدودیتی در خرید برای خریدهای متعارف، مدیریت بکند.

وی همچنین توضیح داد: خریدهای کسب و کارها و نهادهای بزرگ و خریدهای حجیم که اصطلاحاً ناظر به یک نهاد یا مجموعه‌ای است، صرفاً با ثبت اطلاعات آن نهاد یا کسب و کارها، اطلاعات فرد خریداری که به نمایندگی از آنها می‌خواهد خرید را انجام بدهد، تراکنش‌های خریدش تبدیل به تراکنش‌های متعارف می‌شود و جزو عملکرد نانوا هم محاسبه خواهد شد؛ اما اگر این کار را انجام ندهد، عملکرد خریدش جزو عملکرد خروجی نانوا محسوب نمی‌شود و از تخفیف‌های بعدی دچار مشکل خواهد شد.

مشاور وزیر اقتصاد درباره نرخ‌های اعلام شده از سوی اتحادیه عنوان کرد: اینها همان نرخ سال گذشته است و هیچ تغییری نکرده است، مبنای عمل مطابق همان قانون مجلس و هم نرخ‌های سال ۱۴۰۰ است و چون این نرخ‌ها تغییر نمی‌کند، نانوایانی که فعالیت می‌کنند، فعلاً بعد از نصب کارتخوان‌های هوشمند و مبتنی بر عملکردشان ۱۵ درصد مازاد پرداخت به آنها در پایان هر روز پرداخت می‌شود و پیگیر هستیم که این عدد افزایش یابد تا نانوایان بتوانند افزایش هزینه‌های اجاره و دستمزد خودشان را پوشش بدهند و بتوانیم از کسی که فعالیت درست و سالم انجام می‌دهد به قدر کفایت حمایت کنیم تا کسب و کارش ادامه پیدا کند.

وی یادآور شد: از سمت مردم هم زیرساخت مشارکت برای رتبه‌بندی نانوایان و اخذ نظر مردم راجع به کیفیت و مقدار نان برای هر نانوایی اعم از کم‌فروشی و احیاناً گزارش دادن برخی تقلب‌ها و… با استفاده از ظرفیت مردم هم پیش‌بینی‌هایی انجام شده است که در آینده به آن پرداخته خواهد شد.

جلال متذکر شد: مجدداً تأکید می‌کنم که در راهکار طرح پیشنهادی مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان که از سمت وزارت اقتصاد مدیریت می‌شود و وزارتخانه‌های کشور، کشاورزی، رفاه و… همکاری بسیار خوب و نزدیکی داشتند و مسئولان استانی هم همراهی و دقت نظر بالایی داشتند، کار به خوبی پیگیری شد، اما حتماً نواقصی در کار وجود دارد که در طول زمان رفع خواهد شد.

وی اضافه کرد:‌از مردم هم که صبوری به خرج می دهند تشکر و تأکید می‌کنیم که در این طرح هیچ گونه افزایش قیمتی در حوزه نان سنتی را به دنبال نخواهد داشت و محدودیت‌های خرید هم وجود نخواهد داشت و ابزار جدیدی تحت عنوان کارت نان و… هم یک شایعه و گمانه‌زنی رسانه‌ای بوده و صحت ندارد و مردم با هر کارت بانکی که نزد خودشان است می‌توانند خرید خودشان را انجام دهند و هیچ گونه تغییری از طریق کارتخوان‌های جدید نخواهیم داشت.

محمد جلال در جلسه «بررسی روند اجرای طرح هوشمندسازی و مردمی‌سازی یارانه نان» در استان مازندران، با اشاره به تصمیم دولت در تخصیص هدفمند یارانه کالاهای اساسی بیان کرد: در مورد نان سنتی، یارانه از گندم برداشته می‌شود و به آرد نانوایی‌ها اختصاص پیدا می‌کند.

وی با اشاره به حذف عرضه‌های خارج از شبکه در قالب قاچاق آرد یا مصارف نان در دامداری‌ها پس از اجرای این طرح، افزود: برآورد اجمالی ما این است که بعد از اجرای طرح یارانه نان، حدود ۳۰ درصد مصرف گندم کشور (تحت عنوان نان مصرفی مردم) کاهش می‌یابد و این کاهش در مصرف، سالانه حدود یک و نیم میلیارد یورو صرفه جویی در پی دارد.

دستیار ویژه وزیر اقتصاد، در مورد جزئیات اجرای این طرح گفت: این طرح در دو سطح اجرا می‌شود؛ سطح اول فراگیری کارتخوان‌های هوشمند است و در آن به ثبت تراکنش‌های مقداری فروش و ارزیابی عملکرد نانوایی‌ها از طریق داده‌های صحیح، قابل اتکا و به هنگام اقدام می‌شود. در این سطح مقدار فروش نان و اختصاص آن به اقشار مختلف جامعه را در فرآیند متعارفی که مردم آن را با عنوان «خرید با کارت» می‌شناسند، اندازه‌گیری می‌کنیم.

وی اضافه کرد: در سطح دوم قیمت گندم و آرد برای نانوایانی که تحت پوشش زیرساخت فروش مکانیزه نان قرار گرفته اند، افزایش پیدا می‌کند. نانوایان پرداختی انجام نمی‌دهند و مهلتی ۳۰ تا ۴۵ روزه به آن‌ها داده می‌شود، اما آنها متعهد به پرداخت قیمت تمام شده آرد خواهند شد.

جلال ادامه داد: پس از آن با بررسی زیرساخت هوشمند نصب شده در نانوایی و اطمینان از اینکه که نان به خانوارها واگذار شده، یارانه اختصاص یافته (نان قیمت تمام شده منهای نان قیمت فعلی) به حساب نانوا واریز می‌شود. در نتیجه مردم در این طرح با هیچ تغییری در قیمت و فرآیند خرید مواجه نمی‌شوند.

جلال در ادامه بیان کرد: با اجرای این طرح، برخی از محدودیت‌ها برای نانوایانی که فعالیت رسمی و واقعی آن‌ها تولید و پخت نان است، برداشته و مفاهیمی مانند سهیمه آرد به آرامی کمرنگ می‌شوند. به این معنا که یک نانوایی در صورت صلاح خود حتی می‌تواند به صورت شبانه روزی فعالیت داشته باشد. نانوایانی که می‌خواهند آرد خرید کنند، به دلیل مهلت زمانی که داده می‌شود، مشکل سرمایه در گردش نخواهند داشت و در این بازه زمانی گرچه پول آرد خود را تسویه می‌کنند، اما روزانه مبلغ ما به تفاوت را دریافت خواهند کرد.

وی توضیح داد: این مبلغ ما به تفاوت شامل دو پارامتر است؛ افزایش قیمت آرد و افزایش هزینه‌های دستمزد و اجاره نانوایان که در سال ۱۴۰۱ اتفاق افتاده است. پس نانوایانی که قصدشان تولید نان و فروش آن به مردم است، در این طرح منتفع می‌شوند و مردم نیز هیچ تغییری را از منظر مقدار و مبلغ خرید نان متوجه نمی‌شوند.

جلال تاکید کرد: در اجرای طرح هوشمند سازی و مردمی سازی یارانه نان تا پایان سال ۱۴۰۱ افزایش قیمت نان سنتی نخواهیم داشت، در این الگو، مفهومی تحت عنوان سهمیه بندی نان نخواهیم داشت، نان کارتی و یا کارت نان نخواهیم داشت و سیاستگذاری قیمت نان بهبود خواهد یافت.

همچنین سیداسماعیل هاشمی، مدیر کل اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان مازندران در این جلسه بیان کرد: دولت اصلاحات مهم اقتصادی را در راستای حذف سود برای عده‌ای خاص آغاز کرده است و یکی از موضوعات مهم در این خصوص آزادسازی قیمت‌ها و پرداخت مستقیم یارانه نان به مردم است.

وی افزود: اعطای آرد یارانه‌ای به صنایع یا نانوایی‌ها زمینه فساد و تبانی را فراهم کرده بود اما با آزادسازی نرخ آرد صنعتی از این موارد جلوگیری خواهد شد.

مدیر کل اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان مازندران یکی از مهم‌ترین نکات اجرای طرح یارانه نان را امکان نظارت آنلاین دانسته است، زیرا با اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه آرد، این امکان برای مسئولان ‌فراهم می‌شود ‌تا از قاچاق منابع ‌جلوگیری کنند.